Sazak ve Biçer köyleri (GD Mihalıççık) civarı neojen yaşlı evaporitik birimlerin sedimantolojisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT KIRTIL

Danışman: ERDOĞAN TEKİN

Özet:

Hazırlanan yüksek lisans tez çalışmasıyla, Sazak-Biçer (GD Mihalıççık) köyleri yakın çevresindeki stratigrafik açıdan olası Pliyosen yaş aralığındaki evaporit istifinin öncelikle arazi ölçeğindeki fasiyes tanımlamaları ile sedimantolojik özellikleri ve bunu takiben de petrografik doku özellikleri belirlenmiştir. Bu amaçla çalışma alanındaki Neojen yaşlı evaporitik istifin Miyosen yaşlı Sakarya Formasyonu ile Pliyosen yaşlı Porsuk Formasyonundan oluştuğu saptanmıştır. Bu formasyonları temsilen ölçülen Ö.S.K. çalışmaları sonucunda Sakarya Formasyonunda 3 litofasiyes, Porsuk Formasyonunda ise 4 litofasiyes tanımlanmıştır. Bunlardan Sakarya Formasyonunun volkanitler (NB), Kırıntılar (Skk) ile dolomitik kireçtaşı kırıntılı (Sd-k) fasiyeslerden, Porsuk Formasyonunun ise alttan üste doğru kırmızı renkli çakıltaşı-kumtaşı (NP1), jipsli çamurtaşı (NP2), karbonat (NP3) ve kırıntılı “jips arenit” (NP4) fasiyeslerinden oluştuğu görülmüştür. Yine karbonat (NP3) fasiyesininde kendi içinde killi-kumlu tabakalı kireçtaşı (NP3a), karstik erime boşluklu silisifiye kireçtaşı (NP3b) ve Serbest jips kristalleri içeren dolomitik kireçtaşı fasiyesleri şeklinde 3 alt litofasiyese ayrıldığı saptanmıştır. Bu formasyonları temsilen seçilen örneklerin petrografik tanımlamalarında ise alabastrin, porfiroblast, arenitik, boşluk dolgusu-serbest büyümeler şeklindeki evaporitik dokuların geliştiği izlenmiştir. Böylece yapılan tüm bu stratigrafik, sedimantolojik ve petrografik çalışmalar sonucunda inceleme alanındaki evaporitik istifin diyajenetik gelişimi ile depolanma alanının jeodinamik evrimi aydınlatılmıştır ve şematik olarak modellenmiştir.Abstract In this study, first, field scale facies definitions of the evaporate unitslocated near Sazak-Bicer (SE Mihalıccık) villages and have Pliocene age period are explained. Then sedimentologic characteristics of these evaporate units are investigated and, their petrographic and textural properties are determined. To come to this end, it is first determined that Neogene evaporite units in the study area is composed of Sakarya Formation with Upper Miocene age and Porsuk formation with Pliocene age. As a result of Measured Stratigraphic Section studies that are done to measure these kind of formations, three litofacies are defined in Sakarya formation and four litofacies are defined in Porsuk formation. In our study, Sakarya formation is classified as volcanites and dolomite-limestone facies from bottom to the top layer, respectively and Porsuk formation is classified as red conglomerate-sandstone, gypsum mudstone, carbonate and fragmented gypsum arenite facies from bottom to the top layer, respectively. Yet, carbonate facies are divided into three sub litofacies. These are limestone facies with clayey-sandy layer, Silisified limestone facies with karstic melting holes and dolomitic limestone facies with free gypsum crystals. It is observed from petrographic studies of the samples represent these formations that evaporitic textures are being developed as alabastrin, porfiroblast and arenitic space filling-free growth. As a result of all these stratigraphic, sedimentologic and petrographic studies, diagenetic progress of the evaporite units in the study area is clarified and, geodynamic evolution of units area is described and modeling schematically.