Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MÜNEVVER BAŞMAN
Danışman: ÖMER KUTLU
Özet:Matematik bilgi ve becerileri günlük yaşamda karşılaşılan sorunlara çözüm bulmada gereklidir. Her ne kadar bireylere eşit eğitim fırsatı tanınsa da bireylerin başarılarında farklılıklar olduğu görülmektedir. Bireylerin başarılarını birey kaynaklı faktörler etkileyebilmektedir. Bu birey kaynaklı faktörlerden en önemlilerinden biri de cinsiyet faktörüdür. Matematik testi maddelerinin cinsiyete göre Değişen Madde Fonksiyonu (DMF) göstermesinin ardında yatan kaynakları incelemek önemlidir. Betimsel araştırma modelinde olan bu araştırmada, PISA 2012 uygulamasına katılmış öğrencilerin matematik başarılarında cinsiyete göre farklılıklarının kaynaklarını anlamak için, matematik testi maddeleri üzerinde cinsiyet ile güdülenme, öz-yeterlik ve kaygı değişkenlerin etkileşimlerini değişen madde fonksiyonu kapsamında incelenmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubunu PISA 2012 matematik testinde 3, 5 ve 11 numaralı kitapçıkları yanıtlayan Türkiye’de uygulamaya katılmış 1084 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma, 3, 5 ve 11 numaralı kitapçıklarda bulunan toplam 84 madde üzerinden yürütülmüştür. Cinsiyet değişkenine ilişkin DMF gösteren maddeleri belirlemek için R programındaki Psychotree ile Lordif paket programları kullanılmıştır. Psychotree paket programında bulunan Rasch Ağacı Yöntemi (RAY) ile Lordif paket programında bulunan Lojistik Regresyon Olabilirlik Oran Yöntemi (LROOY) ile veriler çözümlenmiş ve hangi maddelerin cinsiyete göre DMF gösterdiği belirlenmiştir. Cinsiyet ile içsel güdülenme, amaca yönelik güdülenme, öz-yeterlik ve kaygı değişkenlerin nasıl bir etkileşimiyle PISA 2012 matematik testi maddelerinin DMF gösterdiğini belirlemek için R programındaki Psychotree paket programı kullanılmıştır. Psychotree paket programında bulunan RAY ile veriler çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, cinsiyete göre DMF göstermiş maddeler bulunmuştur. RAY ile belirlenmiş cinsiyete göre DMF gösteren maddelerin cinsiyet ile içsel güdülenme etkileşimine göre DMF gösterdiği de görülmüştür. Kızların içsel güdülenme puanının belirli bir eşik değerine göre maddelerin DMF gösterme durumunun değiştiği görülmüştür. Ayrıca matematik maddelerinin cinsiyet ile öz-yeterlik etkileşimine göre de DMF gösterdiği bulunmuş ve kızların öz-yeterlik puanının belirli bir eşik değerine göre maddelerin DMF gösterme durumunun değiştiği görülmüştür. Matematik maddelerinin cinsiyet ile amaca yönelik güdülenme ve cinsiyet ile kaygı etkileşimine göre de DMF göstermediği bulunmuştur. Sonuç olarak cinsiyete göre DMF gösteren maddelerin duyuşsal özelliklere göre DMF gösterme durumunun değişebileceği görülmüştür. Mathematical knowledge and skills are needed to find solutions to the problems encountered in daily life. Although individuals are given the opportunity to receive equal education, it is seen that there are differences in the achievement of individuals. Individual-based factors can affect the achievement of individuals. One of the most important of these individual-based factors is the gender factor. It is important to examine the reasons behind the items of mathematics test showing the Differential Item Functioning (DIF) by gender. In this descriptive research model, the interaction of gender and intrinsic motivation, instrumental motivation, self-efficacy, and anxiety variables on mathematics test items was examined in terms of DIF to understand the reasons of gender differences in the mathematical achievement of students who participated in PISA 2012. The study group of this research constituted 1084 students who participated in the application in Turkey, who answered booklets 3, 5 and 11 in the PISA 2012 mathematics literacy test. The research was conducted on 84 items in booklets 3, 5 and 11. Psychotree and Lordif packet programs in the R program were used to identify DIF items according to gender. The data was analyzed by Logistic Regression Likelihood Ratio Method (LRLRM) in the Lordif package program and Rasch Tree Method (RTM) in Psychotree package program and items showing DIF according to gender were determined. Psychotree package program in R program was used to determine how PISA 2012 mathematics test items showed DIF by interaction with gender and intrinsic motivation, instrumental motivation, self-efficacy and anxiety variables. The data was analyzed with RTM in Psychotree package program. According to the findings, some mathematics test items showed DIF according to gender. It was found that items (included DIF according to gender determined by RTM) also showed DIF according to gender and intrinsic motivation interaction. It was observed that status of items showing DIF changed according to a certain threshold value of the girls’ intrinsic motivation score. It was also found that items showed DIF according to gender and self-efficacy interaction. It was observed that status of items showing DIF changed according to a certain threshold value of the girls' self-efficacy score. It was found that mathematics items did not show DIF according to gender and instrumental motivation interaction, and gender and anxiety interaction. As a result, it was observed that status of items showing DIF according to gender could change according to gender and affective characteristics interaction.