Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA GEDİK
Danışman: VAHİT GÖKTAŞ
Özet:Bu çalıĢma, hicrî üçüncü asırda Abbasiler devrinde yaĢamıĢ, sufi ve müfessir Sehl b. Abdullah et-Tüsterî (ö. 896)‟nin tasavvufî görüĢlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıĢtır. ÇalıĢma bir giriĢ ve iki bölümden oluĢmaktadır. Konunun önem ve kapsamı, yöntem ve kaynakları hakkında bilgi veren GiriĢ‟in ardından Birinci Bölüm‟de Tüsterî‟nin yaĢadığı coğrafya ve asır, tahsil ve sülûk hayatı, seyahat ve sürgünleri, ilmî ve tasavvufî Ģahsiyeti, itikâdı, karakteri, menkıbe ve kerâmetleri, hocaları, talebeleri, muâsırlarıyla münâsebetleri, eserleri ve tesirleri ele alınmıĢtır. Ġkinci Bölüm‟de ise, tasavvuf, tevhîd ve ulûhiyet, bilgi ve marifet kavramları, nübüvvet ve velâyet, insanın hakikatı ile ilgili kavramlar, makamlar gibi baĢlıklar altında Tüsterî‟nin tasavvuf anlayıĢının esasları ve nefis terbiye usulü tafsilatlı bir Ģekilde incelenmiĢtir. Sonuç itibariyle, tasavvufun müstakil bir ilim olarak teĢekkülünde büyük pay sahibi olan Tüsterî‟nin, kendi fikrî-amelî tecrübesiyle tahkik edip yoğurduğu Kitâb ve Sünnet esaslı bir tasavvuf anlayıĢına sahip Rabbânî bir imam olduğu görülmüĢtür. This study concentrates on the mystical wiews of Sahl b. Abdillah al-Tustarî (d. 896) who is an Abbasid sufi and exegete of the Qur‟an. The study consists of one introduction and two chapters. In the Introduction, we gave information about the importance, intention, methods and sources of the subject. In the Chapter One, we discussed the geography and century where al-Tustari lived, his collection life, his travels and deportations, his scientific and mystical personality, his creed, his character, his manners and miracles, his teachers and his students, his relations with his contemporaries, his works and influences. In the Chapter Two, we studied in detail the principles of his understanding of Sufism under various headings such as tasawwuf, tawhid, knowledge, prophethood and sainthood, concepts related to human truth, maqams. As a result, it has been determined that al-Tustari has a major share in formation of Sufism as an independent discipline and has a Sufism based on Qur‟an and Hadith.