Atmosferik Oksidasyon Mekanizmasındaki Seçili Reaksiyonların Kinetik Süreçlerinin Modellenmesi ve Hesaplamalı Kimya Yöntemleriyle İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Damla Atakent

Danışman: Ömer Yavaş

Özet:

İklim değişikliği, sera etkisi, hava kirliliği gibi karmaşık mekanizmaların temelinde atmosferik reaksiyonlar önemli bir rol oynamaktadır. Bu mekanizmalardan biri dünya atmosferinin oksidasyon mekanizmasıdır. Atmosferin oksidasyon mekanizması, bir kimyasal türün oksijen içeren bir bileşik ile reaksiyonunu içerir. Hidroksiller (OH ve HO2) ve azot oksitler (NO, NO2) gibi katalitik döngülerin de katıldığı, ozonun kaybedildiği ve yeniden üretildiği Chapman döngüsü oksidasyon mekanizmasının en önemli döngüsüdür. Bu mekanizmadaki reaksiyonlar günümüze dek farklı deneysel tekniklerle ve teorik model çalışmaları ile çözümlenmeye çalışılmıştır. Deneysel çalışmalarla belirlenen bu reaksiyonların reaksiyon hız sabitleri, deneysel süreçlerin sebep olduğu belirsizlikleri içermektedir. Bu belirsizlikleri düzeltebilmek için hız sabitlerinin teorik model çalışmaları ile desteklenmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında Atmosferimizin oksidasyon mekanizmasında yer alan gaz fazı reaksiyonları TARLA AECL’de bulunan FT-CIMS ile deneysel olarak gerçekleştirilmeden önce, Tıpalı Akış Reaktörü (PFR) modeli seçilerek CHEMKIN Pro ile modellenmiştir. Bunlara ek olarak, Gaussian 16 ve ChemRate yazılımları ile reaksiyonların kinetik süreçleri modellenmiştir.