Vitamin D replasmanının insulin direnci üzerine etkisi

FUNDA DATLI YAKARYILMAZ

Vitamin D replasmanının insulin direnci üzerine etkisi

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FUNDA DATLI YAKARYILMAZ

Danışman: SEVİM GÜLLÜ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Vitamin D Replasmanının İnsulin Direnci Üzerine Etkisi Düşük vitamin D düzeyinin bozulmuş glukoz toleransı (BGT) ve tip 2 diabetes mellitus (T2DM) ile ilşkili olduğu gösterilmiştir. Ancak az sayıda vaka içeren prospektif çalışmalar vitamin D'nin insulin duyarlılığını ve/veya insulin sekresyonunu arttırdığını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, T2DM ve BGT olan hastalarda vitamin D düzeyi ve insülin direnci arasındaki ilişkinin saptanmasıdır. Çalışmaya toplam otuz altı vitamin D eksikliği olan hasta (ortalama yaş 51±9.8), 17 BGT (ortalama yaş 49±11,5) 19 T2DM (ortalama yaş 53,1±7,1) alındı. T2DM tanısı ile takip edilen hastalara mix-öğün testi ve BGT olan hastalara ise standard 75 gr, 2 saatlik OGTT (oral glukoz tolerans testi) uygulandı. Testler esnasında 0., 60., ve 120. dakikalarda venöz kan örnekleri alındı. Eğri altında kalan alan (AUC) glucose/ AUC insulin, HOMA-IR, HOMA-ß, QUICKI, IGI ve AIGR hesaplamaları OGTT/MMT esnasında elde edilen veriler kullanılarak yapıldı. Antropometrik ölçümler için bioimpedans analizi yapıldı. İnsulin duyarlılığı HOMA-IR, ß-hücre fonksiyonları HOMA-ß, IGI, AUCinsulin / AUCglukoz ve QUICKI ile değerlendirildi. Sonrasında tüm hastalara üç ayda bir 300.000 IU kolekalsiferol verildi. Altı aylık takip sonrası tüm tetkikleri tekrarlandı. Çalışma sonunda tüm grup değerlendirmelerinde serum açlık insulin, kilo ve HbA1c düzeylerinde anlamlı düşme saptandı (sırasıyla p=0.001, p= 0.003 ve p=0.016). İnsulin duyarlılığı üzerine etkili olan kilo kaybı dışlanarak değerlendirmeler yapıldığında: HbA1c, HOMA-IR ve erken faz insulin sekresyonunda (AIGR) anlamlı düşüş, QUICKI'de ise anlamlı artış görüldü (sırasıyla p=0.019, p= 0.004, p= 0.001 ve p= 0.001). ß hücre fonsiyonunun göstergeleri olan HOMA-ß'da anlamlı azalma ve AUC insulin/AUCglukoz değerlerinde ise anlamlı artış saptandı (sırasıyla p=0.001 ve p= 0.022). Sonuç olarak çalışmamızın sonuçları vitamin D eksikliği olan BGT ve tip 2 diyabetik hastalara vitamin D replasmanının VKİ ve HbA1c düzeylerinde anlamlı azalmaya neden olduğunu ve insülin direncini azalttığını göstermektedir. Çalışmamızda plasebo kontrol grubumuzun bulunmaması nedeni ile kilo kaybı çalışmanın yaz aylarında sürdürülmesi ve diyet uyumluluğu gibi faktörlerle ilişkisi incelenememiştir. Ancak insülin duyarlılığı üzerine etkili olan kilo kaybı faktörünün ortadan kaldırılması ile HOMA-IR, HOMA-ß, Quicki, AUCins/AUCglu, AIGR ve HbA1c ölçümlerinde anlamlılığın devam etmesi önemli gibi görülmektedir.Abstract The Effects of Vitamin D Replacement on İnsulin Resistance Low serum vitamin D was shown to correlate with impaired glucose tolerance (IGT) and increased risk of type 2 diabetes (T2DM). Although prospective studies with small sample sizes suggest an action for vitamin D in improving insulin sensitivity and/or insulin secretion, there is still an ongoing debate on this topic. The aim of this prospective study was to determine whether vitamin D supplementation improves glucose homeostasis in patients with impaired glucose tolerance (IGT) and T2DM. Thirty-six vitamin D deficient patients (mean age 51±9.8), 17 with IGT (mean age 49±11,5) and the remaining with T2DM (mean age 53,1±7,1) were enrolled to the study. Subjects with T2DM underwent a mix-meal test (MMT) and the remaining underwent a standard 75 g, 2-h OGTT (venous blood samples were collected at 0., 60., and 120. min of these tests). The area under the curve (AUC) glucose/ AUC insulin, HOMA-IR;HOMA-ß, QUICKI, IGI and AIGR were calculated during OGTT/MMT. Anthropometric measurements were assessed by bioimpedance analysis and HbA1c levels were measured. Insulin sensitivity was estimated by HOMA-IR and QUICKI. ß- cell function was assayed HOMA-ß, IGI and AUCinsulin / AUCglukoz. Subsequently, all subjects received 300.000 IU cholecalciferol supplement once in every three months. At the end of a six-month follow-up, all evaluations were repeated. At the end of the study fasting insulin (p=0,001), body weights (p=0,003) and HbA1c (p=0,016) levels were significantly improved in all group. Both groups were evaluated together and when body weights adjusted HbA1c, HOMA-IR and early phase insulin secresion (AIGR) were decreased (p=0.019, p= 0.004 and p= 0.001). ?- cell function index; HOMA-ß was decreased, QUICKI and AUC insulin/AUCglukoz was increased (p=0.001, p= 0.001 and p= 0.022). Improvement in vitamin D status of patients with IGT and T2DM resulted in significant improvements in glucose sensitivity and blood glucose control.