Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Gödekli
Danışman: MUHARREM ÖZEN
Özet:Güvenlik tedbirleri, ceza hukukunda suç karşılığında uygulanan cezaların yanı sıra suç vesilesiyle uygulanan ceza hukukuna özgü tedbirlerdir. Ceza hukukunun iki izli hukuki sonuçlar sisteminde, bir yanda kusur yeteneğine sahip fail hakkında uygulanacak cezalar, diğer yanda sosyal açıdan tehlikeli faile uygulanacak güvenlik tedbirleri yer almaktadır. Bu tez çalışmasının konusunu, maddi ve şekli hukuk boyutuyla "ceza hukukunun ikinci izi" olan güvenlik tedbirleri teşkil etmektedir. Çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde "suçun hukuki sonuçları teorisi", ikinci bölümde "güvenlik tedbirleri teorisi", üçüncü bölümde ise "güvenlik tedbirleri muhakemesi" incelenmektedir. Tezin hazırlanmasında ana dil dışında, bazı başlıklarda ağırlıklı olarak Almanca, kısmen İngilizce ve kavramsal boyutla sınırlı olmak üzere İtalyanca eserlerden yararlanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, ceza hukukunda "ihlal" ve ihlalin hukuki sonucu olarak "müeyyide" ve "tedbir" kavramlarına yer verilmiştir. Bu kapsamda önce müeyyide kavramı açıklanmaya çalışılmış, müeyyidenin anlamı ve müeyyide türleri incelenmiş; daha sonra tedbir kavramına ve bu kavramın anlam ve türlerine değinilmiştir. Güvenlik tedbirlerinin "ihlale önlem" anlamında ceza hukukuna özgü bir tedbir türü olduğu düşüncesinin alt yapısını, birinci bölümde yer verilen müeyyide ve tedbir ayrımı oluşturmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde güvenlik tedbirleri kavramı, tedbirlerin uygulanma koşulları, özellikleri ve türleri inceleme konusu yapılmıştır. Bu bölümde güvenlik tedbirleri kavramı açıklanırken güvenlik tedbirlerinin anlamına, meşruiyet temeline, hukuki niteliğine, ilkelerine ve tarihsel kökenine ilişkin bilgiler verilmiştir. Ayrıca güvenlik tedbirlerinin özellikleri içerisinde, aynı zamanda kavramın özünü de oluşturan tehlikelilik kavramı üzerinde önemle durulmuş, tedbir açısından "tehlikeli hal" açıklanmıştır. Keza bu bölümde güvenlik tedbirlerinin türleri, maddi hukuk boyutuyla, yöneldiği hukuki değere ve uygulandığı zaman dilimine göre ikiye ayrılmış; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda sınıflandırılmayan güvenlik tedbirleri için bir "tedbirler kategorisi" oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu bölümde ayrıca suçun hukuki sonuçları sistemine yer verilerek tek izli, iki izli ve çok izli hukuki sonuçlar sistemine ilişkin özellikler incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde güvenlik tedbirleri muhakemesi kavram ve içerik yönüyle ele alınmış; bu kapsamda tedbir muhakemesinin temel özellikleri ile türleri incelenmiştir. Türk hukukunda bağımsız bir güvenlik tedbiri muhakemesi usulü benimsenmediği için güvenlik tedbirleri muhakemesinin türleri, Alman hukukunda yer verilen bağımsız tedbir muhakemesi ile Türk hukukunda geçerli olan bağımlı tedbir muhakemesinin karşılaştırılması amacıyla ikiye ayrılmıştır. Bağımsız tedbir muhakemesi başlığı altında Türk hukukuna genel anlamda yabancı olan fakat hukukumuzda da ileride uygulanmasının isabetli olacağını düşündüğümüz, kendine özgü yargılama kurallarına değinilmiştir. Bu bölümde ayrıca genel anlamda bağımlı tedbir muhakemesi görünümünde olan Türk hukukunda güvenlik tedbirlerinin türlerine özgü muhakeme usulüne yer verilmiş; nihayet şekli ceza hukukundaki koruma tedbirleri ile maddi ceza hukukundaki güvenlik tedbirleri arasındaki ilişki incelenmiştir.