Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA AKGEMCİ
Danışman: MELEK MELAHAT FIRAT
Özet:Bu tez, ulusaşırı sınıf perspektifinden Brezilya'nın küresel ekonomideki konumunu anlamaya yöneliktir. Brezilya, 2000'li yılların başından itibaren Güney-Güney işbirliğinde, BRICS ve IBSA gibi siyasi koalisyonlar aracılığıyla merkezî bir rol oynamaktadır. Tezde, geç kapitalistleşen ülkelerde birikim süreçlerinin ve sınıf ilişkilerinin nasıl farklılaştığını ve bu ülkelerin ulusaşırı birikim süreçlerine nasıl katıldıklarını incelemek için "ulusaşırı kapitalist sınıf" (UKS) kavramına başvurulmuş ve Brezilya'daki kapitalist dönüşümün en önemli alanlarından biri olan endüstriyel tarım sektöründe UKS oluşumu incelenmiştir. Sermayenin ulusaşırı genişlemesiyle birlikte çıkarları ulusal bağlamın ötesine taşınan kapitalist sınıfların ulusaşırı örgütlenmesine dayanan UKS oluşumu, Neo-Gramşiyan literatürde çoğunlukla Transatlantik ölçekte gelişen bir süreç olarak ele alınmıştır. Bu doğrultuda tezin literatüre katkısı, bu kavramı Güney'deki ulusaşırılaşma süreçlerinin analizi için kullanarak UKS oluşumunun sadece Kuzey'e özgü bir süreç olmadığını vurgulamaktır. Bununla birlikte tezde başvurulan Amsterdam Projesi'nin ulusaşırı sınıf yaklaşımı, Güney'in küresel kapitalizme eklemlenme sürecine ilişkin içeriden dışarıya bir bakış açısı sağlamakla birlikte, devletin rolünü analiz düzeyine taşıma açısından bazı sınırlılıklar içermektedir. Tezde bu sınırlılıkları aşmak için Poulantzas'ın sermayenin uluslararasılaşması sürecinde devletin rolünü analiz etmek geliştirdiği "içsel burjuvazi" kavrama başvurularak, Brezilya örneği için özgün bir analiz düzeyi geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda tezin temel argümanı, Brezilya'da devletin, ulusaşırı sermaye birikimi sürecinde geliştirdiği içselleştirme mekanizmaları aracılığıyla, Güneyli kapitalist sınıfların ulusaşırı örgütlenmesinde kilit rol oynadığı yönündedir. Tezde Güney-Güney işbirliğinin, geleneksel Kuzey-Güney ilişkilerini dönüştürebilecek bir dayanışma süreci olarak değil, Brezilya gibi Güney'in önde gelen ülkelerinin pazarlarını geliştirmeye ve rekabet güçlerini artırmaya yönelik ulusaşırı bir birikim süreci olarak geliştiği öne sürülmektedir. Brezilya'nın Güney-Güney işbirliği sürecinin merkezinde yer alan Afrika'ya yönelik politikaları, tezde bu açıdan incelenmektedir. Tezin hedefi böylelikle, Güney'in küresel ekonomideki konumu üzerine özgün, çok değişkenli ve dinamik bir eleştirel çerçeve geliştirmek ve Brezilya gibi yarı-çevre konumundaki ülkelerin küresel kapitalist sisteme eklemlenme süreçlerinin bu çerçevede anlaşılmasını sağlamaktır. This thesis is aimed at understanding Brazil's position in the global economy from a transnational class perspective. Since the early 2000s, Brazil has played a central role in the South-South cooperation process through political coalitions such as the BRICS and the IBSA. In the thesis, the concept of transnational capitalist class (TCC) was applied to examine how accumulation processes and class relations differed in lately capitalized countries, and accordingly, the formation of TCC has been examined in the case of Brazil's agribusiness sector. The formation of TCC, which is based on the transnational organization of capitalist classes whose interests have moved beyond the national context with the transnational expansion of capital, is generally considered a process that develops mostly on a transatlantic scale in the neo-Gramscian literature. Therefore, the contribution of the thesis to the literature is to emphasize that the formation of TCC is not only a northern phenomenon. Amsterdam Project's transnational class approach provides an inside-out perspective on the process of the South's integration to global capitalism, but also has some limitations in terms of analyzing of the state's role. In order to overcome these limitations, the thesis attempts to develop a unique level of analysis for the Brazilian example by applying to the concept of "internal bourgeoisie" that Poulantzas developed on the internationalization of capital and the role of the state. Accordingly, the main argument of the thesis is that in Brazil, the state plays a key role in the transnational organization of southern capitalist classes through the internalization mechanisms developed in the process of transnational capital accumulation. In the thesis, the South-South cooperation is not considered as a process of solidarity that could transform traditional North-South relations, but rather a transnational accumulation aimed at improving the markets of the leading countries of the South, such as Brazil. Brazil's policies towards Africa, which is at the heart of the South-South cooperation process, are examined in this respect in the thesis. The aim of the thesis is to develop a unique, multivariate and dynamic critical framework on the position of the South in the global economy and to provide an understanding of the integration processes of semi-peripheral countries, such as Brazil to the global capitalist system.