NECOLİBERAL POLİTİKALAR VE BÖLGE YÖNETİMİ SORUNU: TÜRKİYE DENEYİMİ


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hülya KENDİR ÖZDİNÇ

Danışman: BİRGÜL AYMAN GÜLER

Özet:

Bölge kavramı, günümüzde ulus üstü ve ulus altı boyutlarıyla ekonomik, siyasal, yönetsel açılardan tartısılmakta, adeta bir 'yeniden dogus' yasamaktadır. Ancak, bu yeniden dogus bölge politikalarının içeriginde önemli bir farklılasmaya denk düsmektedir. Bu, ulus altı düzeyde, gelismis dünyada refah devleti, azgelismis dünyada ulusal kalkınmacı devlet döneminin bölgelerarası esitligi hedefleyen politikalarından, neoliberal dönemin düzenleyici devletinin bölgelerarası rekabeti tesvik eden politikalarına dogru bir dönüsümdür. Söz konusu dönüsüm, devletin bölgesel politikalardaki rolünün içerik, biçim ve araçlar yönünden degisimini de getirmistir. Türkiye'de bölgesel politikaların degisen hedef, araç ve uygulamaları da bu dönüsümü göstermektedir. 1950'li yıllara kadar ulus-devletin ekonomik ve siyasal bütünlügünü saglama hedefiyle mekân politikaları, 1980'li yıllara kadar bölgesel esitsizlikleri asma hedefiyle ulusal kalkınma ve sosyal devlet politikaları Türkiye'de bölge yönetimi sorununun çerçevesini olusturmustur. Türkiye'de 1980'le gelen neoliberal dönüsüm, baslangıçta bölgesel politikalar açısından dogrudan bir degisiklik getirmese de, 1990'ların sonunda hızlanan küresel kapitalizmle bütünlesme süreciyle birlikte bölge kavramı yeni bir içerikle gündeme gelmistir. Küresel piyasada rekabet edebilir bölgelerin yaratılması hedefine yogunlasan bölgesel politika tartısmaları, bölge yönetimi sorununu canlı bir tartısma konusu haline getirmistir. Bölgesel düzeyde bir örgüt olarak kalkınma ajanslarının kurulması, aynı zamanda Avrupa Birligi'ne uyum olarak adlandırılan politik-yönetsel süreçlerin de önemli baslıklarından birini olusturmustur. 2006 yılının basında, bölgesel politikaların temel aracı ve yeni, farklı bir yönetsel yapı olarak kalkınma ajanslarının kurulması yasalasmıstır. Sonuç olarak, tez, 1923'den günümüze Türkiye'de bölge yönetimi sorununu elestirel bir bakıs açısıyla tartısmaktadır.