Kemalizm, ideoloji ve hegemonya: Kuramsal bir inceleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OSMAN ÖZTÜRK

Danışman: MEHMET YETİŞ

Özet:

Bu tezde, akademik literatürde Kemalizm’in ideoloji olup olmadığı ileilgili birçok çalışma olmasına rağmen, Gramsci’nin fikirlerinden faydalanarak farklıbir bakış açısıyla Kemalizm’in ideoloji sorgusu yapılmaya çalışılmış ve bu bağlamdaakademik literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.Dolayısıyla, Kemalizm’in Gramsci üzerinden ideoloji sorgusu, ilkbölümde Kemalizm’in sahip olduğu ilkeler bağlamında fikirsel altyapısı sunularak,cumhuriyetçilik, halkçılık, inkılâpçılık, devletçilik, laiklik ve milliyetçilik farklı birbakış acısıyla irdelenmiştir. İkinci bölümde ise tezin temel problematiği olanKemalizm’in ideoloji olup olmadığı tartışılarak Kemalizm’in kendisini insanlarınbilinç ve pratiklerini nasıl yerleştirdiği ve sosyal ve fiziki ortamı nasıl belirlediğitartışılmıştır. Bu bağlamda, çeşitli yazarların Kemalizm konusunda farklı fikirlerineyer verilmiş, aynı zamanda üstyapı ve yapı dikatomisi üzerinden modernleşmeolgusu ve pozitivizm üzerinde durulmuştur. Son bölümde Gramsci’nin akademikliteratüre kazandırdığı fikirleri üzerinden yani hegemonya ile sivil ve politik toplumdikatomisi üzerinden Kemalizm’in kendisini nasıl yeniden ürettiği tartışılmıştır.Sonuç olarak, kendi ideoloji algılamamız üzerinden Kemalizm’in ideolojiolduğu kanısına varılmış, aynı zamanda Kemalizm’in hegemonyasını sivil toplum vepolitik toplum araçlarını kullanarak kendisini gelecek nesillere aktarmış yanı yenidenüretimini bir sistem halinde sağlamıştır.AbstractIn this thesis, although there are lots of academic studies about whetherKemalism is an ideology or not, it was aimed that, the inquiry of Kemalism’sideology was studied from a different perspective by using the ideas of Gramsci andin this way it was contributed to academic literature.The inquiry of Kemalism’s ideology on Gramsci’s ideas, in the first part,presenting the intellectual infrastructure about the principles which Kemalism has,and also goes through the principles of Republicanism, Populism, Revolution,Statism, Nationalism, Secularism will be examined from a different point of view.Second part of the thesis is focused on whether Kemalism is an ideology or not andhow ıt is located in practices (behaviors) and consciousness of people and also how ıtdetermines social and physical environment. Different ideas of several authors wereplaced about this subject. It was also focused on the positivism and the dichotomy ofinfrastructure and upper structure about modernization through Kemalism. In thethird part, it was discussed how Kemalism reproduces itself on ideas which Gramscibrought in the academic literature, namely on the Hegemony and the dichotomy ofcivil and politic society.Finally, according to our research, we reached the conclusion thatKemalism is an ideology, hegemony of Kemalism transferred itself to nextgenerations by using the tools of civil and politic society, and namely it provided itsrenovation as a system.