Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN ALPER ELEKON
Danışman: HİJRAN YAVUZCAN
Özet:Bu çalışmada, Avrupa Birliği'ndeki balıkçılık sektörü ve balıkçılık politikası tüm yönleriyledeğerlendirilmiş, Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde olan Türkiye'nin balıkçılık sektörü vegeçerli balıkçılık yönetim sisteminin Ortak Balıkçılık Politikası ile karşılaştırılmalı durumuortaya konulmuştur. Türkiye'nin tam üyelik sürecinde karşılaşabileceği güçlüklere değinilerek,tam uyumlaştırılma yönünde daha etkin uygulamaya dönük bir balıkçılık politikasınınoluşturulması için atılması gereken adımlar belirtilmiştir. Politikaların karşılaştırılmasında,politika oluşturma ve sektörel planlama, yasal süreç ve mevzuat yapısı, kurumsal yapılar,yapısal destekler, denetim uygulamaları, pazarlama sistemleri ve üretim sistemleri arasındakifarklılıklar irdelenmiş, gerektiğinde karşılaştırma grafikleri ve çizelgelerden yararlanılmıştır.Topluluk'ta izlenen balıkçılık politikası iç ve dış koşullarla biçimlenen dönemsel değişimlergöstermiştir, bağımsız bir balıkçılık politikası oluşturulmasıyla başlayan korumacılığı temelalan iki reform sürecinden geçilmiştir. OBP, balıkçılık kaynaklarının korunması hedeflerinigerçekleştirememiş, bu yönüyle eleştirilmiştir. Türkiye'de balıkçılık kaynaklarınınsürdürülebilir işletimini sağlayacak somut balıkçılık politikasının paydaş işbirliğindeoluşturulmasının yanısıra kurumsal ve yapısal gerekli uyumlaştırma düzenlemelerinin aşamalıbir geçişle öncelikler kapsamında yapılması önem taşımaktadır. Topluluk, balıkçı filosunuküçülterek av gücünü azaltmaya yönelik politikasını yapısal yardımlar aracı ile bir planlamakapsamında düzenlemeye çalışmıştır. Türkiye'de de av gücü fazlası bulunmasına karşın bunudüşürmeye yönelik bir politika oluşturulamamış, av türü, alanı ve miktarına dayalı bir avcılıksistemine geçilememiştir. Türk balıkçı filosunun düzenlenmesi, güvenilir veri toplamasisteminin kurulması, denetim konularındaki eksiklikler giderilmelidir. Avcılığındüzenlenmesinde bilimsel stok değerlendirme çalışmalarının esas alınması, avın belirlenmişnoktalardan karaya çıkartılarak kayıt altına alınması, teknelerin uzaktan algılama sistemiaracılığıyla izlenmesi konularındaki öncü çalışmaların yaygınlaştırılması gerekmektedir. AbstractIn this study, the status of fisheries sector and fishery policy of the European Union wasthoroughly examined and compared with those of Turkey, a candidate for fullmembership to the EU. The steps and requirements for formulating and implementingan effective national fisheries policy leading to practical implementation of theCommon Fisheries Policy of the EU were indicated, focusing on the challenges anddifficulties to be faced in the fisheries area during the harmonization process of Turkeyfor EU accession. Differences between the EU and Turkey in terms of fisheries policy,decision-making, sector planning, fisheries legislation, institutional structures, structuralactions, control and enforcement, marketing systems and production systems werestudied for comparison and, where necessary, comparison tables and graphics wereutilized. Fishery policy applied in the Community has showed periodic policy changesand trends driven by internal and external circumstances and has evolved to focus moreon conservation and sustainable exploitation of fisheries recourses by two reforms, thefirst of which formed a separate fisheries policy. CFP has been criticized for its failureto achieve target on conservation of fishing resources. In Turkey, within the frameworkof defined priorities, it is important to establish a sound fishery policy to ensure asustainable fisheries management in collaboration with stakeholders, as well as tocomplete/finalize required institutional and structural harmonization adjustments with aphased approach. The Community aims to reduce over fleet capacity and fishing effortby means of re-arrangement and re-programming of structural aids. Although there isexcess fishing capacity in Turkey, neither a policy targeting to diminish fishing powernor a fishing management regime based on species, area nor quantity has beenimplemented. Turkey should overcome the problems of fishing fleet, control andenforcement and unreliable data collection system. Furthermore, fisheries should beregulated based on scientific stock assessment surveys. Pilot early initiatives, includingrecord of catch from designated landing ports, surveillance of fishing vessels via remotesensing systems should be extended.