Öğrenme güçlüğü olan çocukların duygu durumlarına ilişkin sözel olmayan ipuçlarını algılama becerileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU KILIÇ

Danışman: CEVRİYE ERGÜL

Özet:

Bu araştırmada öğrenme güçlüğü olan ve normal gelişim gösterençocukların duygu durumlarına ilişkin sözel olmayan ipuçlarını algılamabecerileri karşılaştırılmıştır. Çalışma grubunu üçüncü, dördüncü, beşinci sınıfadevam eden 60 öğrenme güçlüğü olan, 60 normal gelişim gösteren toplam120 çocuk oluşturmuştur. İlişkisel tarama modeli kullanılan araştırma ikiaşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada, dört alt alandan oluşan (yüzifadeleri, hareket/duruş, ses tonları ve hikâyeler) “Sözel Olmayan İpuçlarınıAlgılama Becerilerini (SOİAB) Değerlendirme Aracı” geliştirilmiştir. İkinciaşamada, geliştirilen değerlendirme aracı ile öğrenme güçlüğü ve normalgelişim gösteren çocukların sözel olmayan ipuçlarını algılama becerilerinikarşılaştırmak amacı ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paketprogramında tek yönlü varyans analizi kullanılarak analiz edilmiştir.Analizler sonucunda, öğrenme güçlüğü olan çocukların duygudurumlarına ilişkin yüz ifadeleri, hareket/duruş, ses tonları ve hikâyelerleaktarılan ipuçlarını algılama becerilerinin normal gelişim gösterenakranlarından yetersiz olduğu bulunmuştur. Üçüncü sınıfa devam edenöğrenme güçlüğü olan çocuklar sözel olmayan ipuçlarını algılamabecerilerinde anlamlı ölçüde akranlarından farklılaşırken, dördüncü sınıfadevam eden öğrenme güçlüğü olan çocuklar hareket/duruş, ses tonları vehikâyelerle aktarılan ipuçlarını algılama becerilerinde akranlarından anlamlıolarak farklılaşmışlardır. Beşinci sınıfa devam eden öğrenme güçlüğü olan çocukların ise sözel olmayan ipuçlarını algılama becerilerinde akranlarındananlamlı düzeyde farklılaşmadıkları bulunmuştur. Öğrenme güçlüğü olan kız veerkek çocukların sözel olmayan ipuçlarını algılama becerilerinde ise anlamlıbir farklılığa rastlanmamıştır. Duygular düzeyinde yapılan analizlerde,öğrenme güçlüğü olan çocukların yüz ifadeleri ile anlatılan mutluluk, korku,tiksinme; hareket/duruşlarla anlatılan mutluluk, korku, üzüntü ve kızgınlık; sestonları ve hikâyelerle ile anlatılan kızgınlık, şaşkınlık, tiksinme ve korkuduygularını isimlendirmede normal gelişim gösteren akranlarından anlamlıolarak daha yetersiz performans gösterdikleri bulunmuştur. Gruplarınduyguları isimlendirme sürelerine bakıldığında ise ses tonlarında anlamlıfarklılıklar görülmezken; yüz ifadelerinde tiksinme duygusunu; hareket/duruştakızgınlık ve korku duygularını isimlendirmede öğrenme güçlüğü olançocukların normal gelişim gösteren akranlarından daha fazla zamanharcadıkları gözlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular alanyazın,araştırmanın sınırlılıkları, ileriki araştırmalar ve uygulamalara yönelik önerilerçerçevesinde tartışılmıştır.AbstractIn this research, perception of affect via nonverbal cues wasinvestigated in children with learning disabilities comparing to their peers withtypical development. The participants were third, fourth, and fifth gradersconsisting 120 children in total. Sixty of these were children with learningdisabilities and 60 were children with typical development. The study using therelational method of screening was completed in two phases. In the firstphase, the assessment tool, the Test of Perception of Affect Via NonverbalCues (TPANC), was developed. The test had four subtests including mimics,posture/gestures, voice, and stories. In the second phase, perception ofnonverbal cues related to six different emotions (happiness, sadness, fear,anger, amazement, and disgust) in children with learning disabilities wasexamined using TPANC and compared to perception skills of their peers withtypical development. One-Way- Analysis of Variance was used to analyze thedata.Results showed that the performance of children with learningdisabilities in perceiving nonverbal cues of affect was significantly lower thantheir peers in all subtests. Significant differences were found between childrenwith learning disabilities and typical development in third and fourth grades.However, children with learning disabilities attending fifth grade were notsignificantly different from their normally-developing peers in any of thesubtests. Also, no significant differences were found between theperformances of boys and girls with learning disabilities. In the study, performances of children with learning disabilities were also examined basedon the emotions. Results showed that they demonstrated significantly lowerperformance in naming happiness, fear, and disgust expressed by mimics;happiness, fear, sadness, and anger expressed by gestures/posture; and fear,anger, amazement, and disgust expressed by voice and stories. Similarly, withregard to the naming speed of emotions, two groups were significantly differedfrom each other. Children with learning disabilities spent longer time in namingdisgust expressed by mimics and anger and fear expressed bygestures/posture than their peers with typical development. The findings areimportant in terms of recognizing needs of children with learning disabilities inthe areas of social skills and communication competence. The resultsobtained in the study are discussed further on the basis of findings of previousstudies, limitations and implications for practice and future studies.