Evli kişilerde depresyon, ilişkiye ilişkin inanç, kendini ayarlama düzeyinin evlilik uyumu ile ilişkisi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökçen DÜZGÜN

Danışman: Şennur KIŞLAK

Özet:

Düzgün, Gökçen, Evli Kişilerde Depresyon, İlişkiye İlişkin İnanç, KendiniAyarlama Düzeyinin Evlilik Uyumu İle İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Danışman:Doç.Dr. Şennur Tutarel Kışlak, 124 s.Bu araştırmanın amacı, evli kişilerde depresyon, ilişkiye ilişkin inanç, kendiniayarlama düzeyi ile evlilik uyumu arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Ayrıca, cinsiyet,yaş, evlilik süresi, eşin yaşı, evlenme yaşı, eşin destek düzeyi, evliliğin geleceğinideğerlendirme biçimi gibi demografik faktörlerin evlilik uyumuyla ilişkilerininbelirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 157 (74 kadın, 83 erkek) evli katılımcıaraştırmada yer almıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Evlilikte UyumÖlçeği (EUÖ), Beck Depresyon Envanteri (BDE), İlişkilerde İnanç Envanteri (İİE)ve Gözden Geçirilmiş Kendini Ayarlama Ölçeği (G-KA) kullanılmıştır.Araştırmada, evlilik uyumu ile demografik faktörler (cinsiyet, yaş, evliliksüresi, eşin yaşı, evlenme yaşı, eşin destek düzeyi, evliliğin geleceğini değerlendirmebiçimi) arasındaki ilişkilere Pearson korelasyon katsayısı ile bakılmıştır. Analizsonucuna göre, evlilik uyumu ile eşin destek düzeyi ve evliliğin geleceğinideğerlendirme biçimi pozitif yönlü anlamlı korelasyon göstermiştir. Bununla birlikte,evlilik uyumu ile depresyon, ilişkilere ilişkin inanç (sevilemezlik, çaresizlik), kendiniayarlama düzeyi (diğerlerinin ifade edici davranışlarına duyarlılık, kişisel sunumudüzenleme becerisi) arasındaki ilişkilere Pearson korelasyon katsayısı ile bakılmıştır.94Analiz sonucuna göre, evlilik uyumu ile depresyon arasında negatif yönlü anlamlı birilişki bulunmuştur. Daha sonra, araştırmada yer alan değişkenlerden evlilik uyumunuyordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla hiyerarşik regresyon analizikullanılmıştır. İlk adımda, demografik değişkenler (cinsiyet, yaş, evlenme yaşı, eşinyaşı, evlilik süresi, eşin destek düzeyi, evliliğin geleceğini değerlendirme biçimi)regresyon eşitliğinde yer almıştır. İkinci adımda, BDE, İİE ve G-KAÖ’den eldeedilen puanlar da, regresyon eşitliğine girmiştir. Regresyon analizi sonucunda yaş,evlilik süresi, evlenme yaşı, evliliğin geleceğini değerlendirme biçimi ve depresyonpuanının evlilik uyumunu yordadığı bulunmuştur. Son olarak, yüksek ve düşükdüzeyde evlilik uyumuna sahip olan kişilerin depresyon, ilişkilere ilişkin inanç,kendini ayarlama düzeyi açısından farklılaşıp farklılaşmadığına bağımsız gruplar içint test tekniğiyle ile bakılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre, yüksek vedüşük evlilik uyumuna sahip kişiler sadece depresyon puanları açısındanfarklılaşmaktadırlar. Yüksek düzeyde evlilik uyumuna sahip kişilerin depresyondüzeyi, düşük düzeyde evlilik uyumuna sahip kişilere kıyasla daha düşüktür.AbstractDüzgün, Gökçen, The Relationship Of Marital Adjustment With Depression,Relationship Belief, Self-Monitoring In Married People, Master’s Thesis, Advisor:Assoc.Prof. Şennur Tutarel Kışlak, 124 p.The main purpose of this study was investigate the relationship of maritaladjustment with depression, relationship belief, self-monitoring. Additionally, therelationship between marital adjustment and demografic factors (gender, age, maritalduration, age of spouse, age of mariage, spouse’s support and evaluation of how ismarriage in future) was examined. The sample of the study consisted of 157 marriedindividuals (74 woman and 83 man). Marital Adjustment Test (MAT), BeckDepression Inventory (BDI), Relationship Belief Inventory (RBI) and Revised Self-Monitoring Scale (R-SMS) were applied to the married people.Pearson correlation coefficient was calculated to find out the relationshipbetween marital adjustment and demografic variables (gender, age, marital duration,age of spouse, age of mariage, spouse’s support and “what is the expectation aboutthe future of marriage”). According to the results, spouse’s support and “what is theexpectation about the future of marriage” was significantly and positively correlatewith marital adjustment. Pearson correlation coefficients were also calculated toshow the relationship among marital adjustment and depression, relationship belief(helplessness, unlovability), self-monitoring. According to the results, depression96was significantly and negatively correlated with marital adjustment. Then,hierarchical regression analysed was used to examine the predictors of maritaladjustment among the variables taken into account in the study. In the first step,demografic variables (gender, age, marital duration, age of spouse, age of mariage,spouse’s support and “what is the expectation about the future of marriage”) wereentered into the regression equation. In the second step, the scores obtained fromBDI, RBI and RSMS were entered into the equation. According to the results of theregression analyses, marital adjustment was predicted by age, marital duration, ageof marriage, “what is the expectation about the future of marriage” and depression.Finally, independent samples t test was used to answer whether depression,relationship beliefs and self-monitoring in high and low marital adjustment groupswould differentiate. Findings pointed out that the difference between the high andlow marital adjustment group was only for depression scores. High maritaladjustment group had lower depression scores.