Azerbaycan'da öğrencilerin kendilerine sunulan psikolojik hizmetleri değerlendirmeleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ANAR BABAYEV

Danışman: SERAP NAZLI

Özet:

Bu araştırma Azerbaycan’daki öğrencilerin kendilerine sunulan psikolojik hizmetleri nasıl değerlendirdiklerini amaçlayan bir çalışma olup tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Azerbaycan’da 3 dershane ve 3 okul olmak üzere toplam 54 farklı devlet okulunda öğrenim gören 147’si 10.sınıf ve 167’si 11.sınıftan olan 314 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan anketlerin uygulanması sonucu elde edilmiştir. Elde edilen verilerin frekans ve yüzdelik değerleri hesaplanarak analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin okul psikoloğunu tanıdıkları ancak okulda kendilerine hizmet sunduğu odayı/ofisi bilmedikleri ve okul psikoloğunun görevinin “sorunlu öğrencilerle ilgilenme” olarak algılanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca, öğrencilerin okul psikoloğuna çok az başvurdukları, başvuran öğrencilerin de en çok psikolojik problemlerle ilgili konularda yardım istedikleri görülmüştür. Diğer yandan, öğrencilerin terbiye saatlerine en az bir-iki kere katıldıkları ve terbiye saatlerinde daha çok uyuşturucu ve alkol gibi zararlı maddelerle başa çıkma konularının ele alındığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin gelişim alanlarının desteklenmesi için okul psikolojik hizmetlerden gerekli hizmetleri alamadıkları ve öğrencilerin okul psikolojik hizmetlerinin onlara kazandırmış olduğu bilgi ve beceri düzeylerini de yetersiz olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Diğer yandan, okullarındaki psikolojik hizmetlerin onlara hayatlarının her alanında yardımcı olacak bilgi ve beceriler kazandırması gerektiğini düşündükleri belirlenmiştir. Ayrıca, okul psikolojik hizmetlerin yapmasını önerdikleri faaliyet olarak ise; öğrencilerin diğer vi öğretmen ve idarecilerle iletişimlerini geliştirecek konularda eğitimlerin verilmesini, öğrencileri tanımaya yönelik uygulamalar yapılmasını ve yalnızca problemli öğrencilere değil, bütün öğrencilerin gelişimlerini destekleyici çalışmaların yapılmasını önerdikleri görülmektedir. Araştırma sonuçları genel olarak; Azerbaycan’da öğrencilerin okullarında psikolojik hizmetler tarafından yürütülen çalışmalardan memnun kalmadıklarını, kendilerine sunulan hizmetleri yetersiz olarak değerlendirdiklerini ve öğrencilerin eğitimde psikolojik hizmetlerden gelişimsel ve önleyici odaklı çalışma yapılmasını talep ettiklerini göstermektedir. AbstractThis study, using Survey method aims at determining how students in Azerbaijan perceive provided psychological services at their schools. The samples of the study consist of a total of 314 students from 3 schools and 3 training centers (students from 51 different schools) in Azerbaijan, 147 of whom are 10th grade and 167 of whom are 11th grade students. The data were collected according to the survey results that was conducted by the researcher. The obtained data was analysed by calculating frequency and percentile values. It has been found that students know the school’s psychologist, but they don’t know his/her office and perceive his responsibility as ‘dealing with problematic students’. Furthermore, students rarely consult a school psychologist and those who visit a psychologist mainly ask for help regarding their psychological issues. On the other hand, students have attended classroom guidance hours at least once or twice and they have generally discussed how to deal with harmful habits such as drugs and alcohol consumption. Furthermore, the findings show that in order to promote development areas, students don’t receive sufficient support from school psychological services and they consider acquired knowledge and skills inadequate. However, it has been found that students think that school psychological services should provide them with “knowledge and skills that might be helpful in every aspect of their lives”. Besides, they would like school psychological services to guide teachers and principals to enhance interaction with students, carry out activities in order to know students and determine viii their needs as well as deal not only with problematic students, but also all students. The results of the study show that students in Azerbaijan in general are dissatisfied with carried out activities and find offered services inadequate and they demand developmental and preventive guidance.