İmkân kanıtı ve yeter neden ilkesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEB BETÜL SARIYILDIZ

Danışman: MEHMET SAİT REÇBER

Özet:

Kozmolojik kanıt, âlem hakkında bir açıklama arayışından yola çıkarakTanrı’nın varlığını delillendirmektedir. Kozmolojik kanıtın bir türü olan imkânkanıtı, âlemin imkânından hareketle zorunlu bir varlığın olması gerektiğini ve buzorunlu varlığın Tanrı olduğunu öne sürmektedir.Giriş bölümünde kozmolojik kanıt ile imkân kanıtı arasındaki ilişkiincelenerek, Yeter Neden İlkesine dayanan imkân kanıtının kozmolojik kanıtgeleneğindeki yeri gösterilmeye çalışılmıştır. Bu kanıt, Yeter Neden İlkesinedayandığı için imkân kanıtının haklı çıkarımı Yeter Neden İlkesinin haklı çıkarımınabağlıdır. Aynı zamanda imkân kanıtına yöneltilen eleştirilerin önemli bir kısmı YeterNeden İlkesi üzerinden yapılmaktadır. Bu açıdan birinci bölümde Yeter Nedenİlkesinin anlam ve kapsamı ile haklı çıkarımı incelenmiştir.İkinci bölümde, Yeter Neden İlkesine dayanan imkân kanıtının diğeröncüllleri incelenmiştir. İmkân kanıtı iki aşamadan oluştuğu için bu inceleme ikibaşlıkta yapılmıştır. İlk aşama, âlemin imkânı ile zorunlu varlık arasında YeterNeden İlkesi vasıtasıyla bir irtibat kurmaktır. Buna göre eğer âlem mümkün birvarlık ise, bir açıklamaya sahip olmalıdır. Mümkün olan âlemin açıklaması kendisi olamayacağına göre bu açıklama ancak zorunlu bir varlık ile sağlanabilir. O haldeâlemin açıklaması, zorunlu bir varlıktır. İmkân kanıtının ikinci aşaması, zorunluvarlığı klasik teizmin öngördüğü bir tanrı anlayışıyla özdeşleştirmektir. Bu tezde, Yeter Neden İlkesine dayanan imkân kanıtının Tanrı’nın varlığını temellendirmede sağlam bir kanıt olup olmadığı incelenmeye çalışılmıştır.AbstractCosmological argument is an argument for the existence of God by seekingan explanation for the existence of the universe. Contingency argument as a type ofcosmological argument states that the explanation of the contingent universe shouldbe a necessary being, and this necessary being is God.In the introduction part, the relationship between cosmological argument andthe contingency argument is indicated. Also, the importance of contingencyargument in the tradition of cosmological argument is discussed. Since thejustification of the contingency argument depends on the justification of the Principleof Sufficient Reason, in the first part, the definition and justification of the Principleof Sufficient Reason is analyzed. In the second part, the rest of the premises ofcontingency argument is examined. Since contingency argument has two stages, thispart consists of two sections. First section states that the universe has an explanationthat should be a necessary being. In the second section, it is claimed that thisnecessary being is God.In this dissertation, the soundness of cosmological argument fromcontingency is explored.