Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜNEŞ SALI
Danışman: AYSEL KÖKSAL AKYOL
Özet:Bu araştırmada, çalışan ve çalışmayan çocukların arkadaşlık ilişkileri, sosyal destek algıları ve mükemmeliyetçiliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya mesleki eğitim merkezlerinden 551, liselerden 839 olmak üzere toplam 1390 çocuk katılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçlarını Genel Bilgi Formu, Arkadaş İlişkileri Ölçeği, Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği ve Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği oluşturmaktadır. Verilerin analizinde Mann Whitney U-Testi, Krulkal-Wallis Testi ve Korelasyon Katsayısı Önemlilik Testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda çocukların çalışma durumlarının, çalışan ve çalışmayan çocukların yaşlarının, çalışan çocukların cinsiyetlerinin, çalışmayan çocukların anne öğrenim düzeylerinin Arkadaş İlişkileri Ölçeği’nin bazı alt boyutlarında anlamlı farklılık yarattığı görülmüştür (p<0.01, p<0.05). Çocukların çalışma durumlarının, çalışan çocukların yaşlarının, çalışmayan çocukların doğum sıralarının, baba öğrenim düzeylerinin Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği’nin bazı alt boyutlarında istatistiksel açıdan önemli farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.01, p<0.05). Çocukların çalışma durumlarının, çalışan çocukların cinsiyetlerinin, çalışmayan çocukların doğum sıralarının, baba öğrenim düzeylerinin Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği’nin bazı alt boyutunda farklılığa yol açtığı belirlenmiştir (p<0.01, p<0.05). Çalışan ve çalışmayan çocuklarda Arkadaş İlişkileri Ölçeği’nin toplam puanı ile Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği’nin toplam puanı arasında anlamlı ve doğrusal bir ilişki olduğu (p<0.01), Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği’nin toplam puanı ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği’nin toplam puanı arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı (p>0.05), Arkadaş İlişkileri Ölçeği’nin toplam puanı ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği’nin toplam puanı arasında anlamlı ve doğrusal bir ilişki olduğu (p<0.05) tespit edilmiştir. Çalışmayan çocuklarda Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği’nin toplam puanı ile Arkadaş İlişkileri Ölçeği’nin toplam puanı arasında anlamlı ve doğrusal bir ilişki (p<0.01), Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği’nin toplam puanı ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği’nin toplam puanı arasında anlamlı ve ters yönde bir ilişki (p<0.01) olduğu, Arkadaş İlişkileri Ölçeği’nin toplam puanı ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği’nin toplam puanı arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı (p>0.05) tespit edilmiştir.Abstract This study aimed to examine working and non-working children’s peer relationships, social support perceptions and perfectionism. A total of 1,390 children participated in the study. Of these, 551 were from vocational education centers and 839 were from high schools. Data collection tools used in the study included a General Information Form, Peer Relationships Scale, Social Support Evaluation Scale for Children and Adolescents, and Multidimensional Perfectionism Scale. Data were analyzed by using the Mann Whitney U-Test, Kruskal-Wallis Test and Correlation Coefficient Significance Test. Regarding the Peer Relationships Scale, the results showed that children’s work status created a difference in the Opening Self and Loyalty subdimensions; the age of working and non-working children caused a difference in the Loyalty subdimension; the gender of working children caused a difference in the Commitment, Opening Self and Loyalty subdimensions; the gender of non-working children in the Commitment and Opening Self subdimensions and the overall scale; mother’s educational status for non-working children caused a difference in the Opening Self subdimension and the overall scale; and father’s educational status for non-working children caused a difference in the Opening Self subdimensions and the overall scale (p<0.01, p<0.05). Regarding the Social Support Evaluation Scale for Children and Adolescents, children’s work status caused a statistical difference in the scores obtained from the Peer Support subdimension and the overall scale; the age of working children caused a difference in the Peer Support subdimension; the gender of working children caused a difference in the Teacher Support subdimension; the gender of non-working children caused a difference in the Peer Support, Teacher Support subdimensions and the overall scale; the number of children in the families of non-working children caused a difference in the Family Support subdimension; and the order of birth and father’s educational status of non-working children caused a difference in the Teacher Support subdimension (p<0.01, p<0.05). Concerning the Multidimensional Perfectionism Scale, children’s work status caused a difference in the Order, Overinterest in Mistakes, Doubting Behavior, Family Expectations and Family Criticism subdimensions; the gender of working children caused a difference in the Order subdimension; the gender of working children caused a difference in the Order and Family Criticism subdimensions; the order of birth of non-working children caused a difference in the Order and Doubting Behaviors subdimensions; and father’s educational status for non-working children caused a difference in the Order subdimension (p<0.01, p<0.05). Among working children, there was a meaningful and linear relationship between the overall score of the Social Support Evaluation Scale for Children and Adolescents and that of the Peer Relationships Scale (p<0.01); while no relationship was observed between the overall score of the Social Support Evaluation Scale for Children and Adolescents and that of the Multidimensional Perfectionism Scale (p>0.05); there was a meaningful and linear relationship between the overall score of the overall score of the Multidimensional Perfectionism Scale and that of the Peer Relationships Scale (p<0.05).Among non-working children, a meaningful and linear relationship was found between the overall score of the Social Support Evaluation Scale for Children and Adolescents and that of the Peer Relationships Scale (p<0.01); a meaningful and inverse relationship was found between the overall score of the Social Support Evaluation Scale for Children and that of the Multidimensional Perfectionism Scale (p<0.01); and no relationship was observed between the overall score of the Multidimensional Perfectionism Scale and that of the Peer Relationships Scale (p>0.05).