Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASİN ÇAĞDAŞ
Danışman: KAMİL ÇAKIN
Özet:Ebu'l-Hüseyin el-Basrî, Basra Mûtezile'sine mensup bir âlimdir. Fıkıh usûlü alanında yazdığı "el-Mû'temed fî Usûli'l-Fıkh" adlı eseri ise müteahhirin usûl düşüncesinin kaynaklarındandır. Bu çalışmamızda el-Basrî'nin hadis ve sünnet hakkındaki görüşlerini incelemeye çalıştık. Öncelikle el-Basrî'nin hayatı, ilmi kişiliği, eserleri ve özellikle araştırma konusu olan el-Mû'temed adlı eserini inceledik. Daha sonra el-Basrî'nin hadis ve sünnetle alakalı görüşlerini el-Mû'temed özelinde ortaya koymaya çalıştık. Her ne kadar el-Basrî, bir usûl ve kelamcı olsa da kitabında haberler kısmına özel bir bölüm ayırmıştır. el-Basrî kendisinden önceki âlimlerin yolundan giderek hadis ve sünnet konusunu haberler kısmında incelemeye aldığı ve haberleri de mütevâtir ve haber-i vâhid olmak üzere iki ana başlık altında incelediğine şâhit olduk. Bunların yanında onun mürsel haberler, haberlerde râvilerin durumları, nakille alakalı hususlar, muhtelifu'l-hadis, Hz. Peygamber'in fiillerinin teşri değeri ve tearruzu konusunda takınılacak tutum gibi daha birçok konuyu ele aldığını da gördük. Bizler de çalışmamızda el-Basrî'nin takip ettiği metodu takip ederek, haberler konusunda haberin tanımı, kısımları, mütevâtir ve âhâd haberler, mürsel haber, râvi ve nakil hakkında bazı meseleler, Hz. Peygamber'in fiilleri, teşri değeri ve tearuzu konusu gibi birçok hususta el-Basrî'nin hadis ve sünnet anlayışını ortaya koymaya çalıştık. Abu al-Hussain al-Basri is a scholar who is the member to Basra Mûtezile. His work called el-Mû'tamad fî Usûli'l-Fıkh which he had written in the field of Usulu Fiqh is one of the sources of müteahhirinusûl thought. (müteahhirinusûl : subsequent method). In this study, we tried to examine the views of al-Basri about hadith and sunnah.First, we studied al-Basri's life, his scientific personality, his works and in particular his work el-Mû'tamad which is research topic. Afterwards, we tried to put forward the views of al-Basri about Hadith and Sunnah in the context of al-Mû'tamad. Although al-Basrî was a methodist and theologian, he had devoted a special chapter to the ahbar ( narrations) section in his book. We have witnessed that al-Basrî had examined the issue of Hadith and Sunnah in the Habars section, following the path of the scholars before him, under two main headings: Mutawatir and Habary Wahyd. Besides, we also saw that he dealt with many more issues like his Mursal Habars, status of the narrators in the Habars, narration-related matters, Muhtelifu'l-hadith, the legislative value of the Prophet's actions and the position to take about its Tearuz (contradistinction). We also following the method which al-Basri' followed in our study, the definition of Habar about Habars, its chapters, and Mutawatir Habars and Ahad Habars, Mursal Habar, narrator and some issues about narration, the actions of the Prophet (p.u.h.) and their lagislative value and its Tearuz (contradistinction) we tried to put forth the understanding of al-Basri's Hadith and Sunnah in many issues.