Hayvancılığa dayalı KOBİ'lerin yerel ekonomiye katkıları: Erzurum ili örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLKAY UÇUM

Danışman: BÜLENT GÜLÇUBUK

Özet:

Bu çalıĢmada, Erzurum ilinde hayvancılığa dayalı ürün iĢleyen KOBĠ‟lerin yerel ekonomik kalkınmaya katkıları incelenmiĢtir. AraĢtırmanın ana materyalini belirlenen köylerde hayvancılık faaliyeti gerçekleĢtiren iĢletmelerden ve hayvansal ürün iĢleyen KOBĠ‟lerden anket yoluyla temin edilen veriler oluĢturmuĢtur. AraĢtırma kapsamında 80 üretici, 20 süt iĢletmesi, 5 et iĢletmesi, 5 yem fabrikası ile toplam 110 anket yapılmıĢtır. Ayrıca 13 adet kesimhaneye iliĢkin bilgiler alınmıĢtır. Anketler SPSS istatistik programında analiz edilmiĢtir. Hayvansal ürün iĢleyen KOBĠ‟lerin yerel ekonomiye en önemli katkılarından birisi, yerelde üretilen hayvansal ürünlere talep oluĢturmalarıdır. Süt ve et iĢletmelerinin tamamı hammadde teminini il içerisinden karĢılarken, yem iĢletmeleri diğer bölgelerden de karma yem hammaddesi tedarik etmektedirler. Süt iĢletmeleri yılda 100 ile 400 ton arasında süt iĢleyerek, sütü katma değerli ürünlere dönüĢtürmektedir. Et iĢletmeleri günde 300 kg ile 10 ton arasında değiĢen kapasite ile üreticilerden temin ettikleri canlı hayvanı et ürünlerine dönüĢtürmektedirler. Yem fabrikaları saatte 10 ton ile 20 ton yem iĢleme kapasitesine sahiptir. Bu iĢletmelerin kurulu kapasiteleri %50 ve %70 arasında değiĢmektedir. Hayvancılığa dayalı faaliyet gösteren KOBĠ‟lerin yerel ekonomiye önemli katkılarından bir diğeri ise istihdam olanaklarıdır. Ġncelenen süt iĢletmelerinin %50‟si 1-9 arasında, %50‟si 10-49 arasında istihdam yaratmaktadır. Yine 3 et iĢletmesi 1-9 arasında istihdam yaratırken, diğer bir iĢletme 10-49, bir iĢletme de 50-249 arasında istihdam yartmaktadır. AraĢtırma kapsamında görüĢülen yem fabrikalarında ise yaklaĢık 200 kiĢi istihdam edilmektedir. Sektörde tespit edilen problemler çözüme kavuĢturulduğunda, sektörün il ekonomisine katkısı artacaktır. Bu hususta yerelde faaliyet gösteren KOBĠ‟lerin büyük firmalar karĢısında rekabet etme Ģansını elde edebilmeleri açısından, dünyadaki stratejiler incelenmiĢ ve sektördeki aktörler için kümelenme yapılanması önerisi sunulmuĢtur.