Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞAH YEŞİLOĞLU ÇOBAN
Danışman: GAYE BAYCIK
Özet:Ülkemiz 1960'lı yıllardan itibaren özellikle Batı Avrupa ülkelerinin işgücü piyasalarında meydana gelen boşluğu doldurmak amacıyla yurt dışına işçi ihraç etmektedir. Yurt dışında çalışan işçilere sosyal güvenlik hakkı tanınması ve tanınan haklarının korunması amacıyla uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri imzalanmış ve Anayasa da düzenlemeler yapılmıştır. Ancak özellikle yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, ülkemize döndüklerinde yurt içindeki hizmetleri aylık bağlanmasına yetmediği takdirde sosyal güvencesiz kalmaktadır. Bu amaçla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen birtakım sürelerin borçlanılmak suretiyle ülkemizde sigortalılık süresinden sayılması imkânı tanınmıştır. Bu kapsamda yurt dışı hizmet borçlanmasını konu edinen iki kanun yürürlüğe girmiştir. Bunlardan ilki 30/05/1978 tarihli ve 2147 sayılı Kanun, ikincisi ise 08/05/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanundur. Ayrıca, 3201 sayılı Kanunun bazı maddeleri 4958, 5754, 5997 ve 6552 sayılı kanunlar ile değiştirilerek süreçte karşılaşılan sorunlar giderilmeye çalışılmıştır. Yürürlükte olan düzenlemelere göre, Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanma hakkı bulunmaktadır. Bu çalışmada yasal düzenlemeler ve sosyal güvenlik sözleşmeleri çerçevesinde yurt dışı hizmet borçlanması konusu değerlendirilmiştir. Ayrıca yurt dışı hizmet borçlanmasına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu uygulamalarına ve yargı kararlarına yer verilmiştir. Since the 1960s, our country has been exporting workers abroad, especially in order to fill the vacancy in the labor market of Western European countries. International social security contracts have been signed in order to grant social security rights and protection of recognized rights for workers working abroad, and regulations have been made in the constitution. However, Turkish citizens living abroad, when they return to my country, do not have social security if they can not afford to pay monthly domestic services. For this purpose, Turkish citizens living abroad have been granted the opportunity to be counted during the period of insurance in our country by borrowing some periods abroad. In this context, two laws that are subject to foreign service debt have entered into force. The first of these is Law No. 2147 dated 30/05/1978 and the second is Law No. 3201 dated 08/05/1985. In addition, in law numbered 3201 some of the articles were changed with the laws numbered 4958, 5754, 5997 and 6552 and the problems encountered in the process were tried to be solved. According to the regulations in force, the Turkish citizens and Turkish citizens at birth who have lost their Turkish citizenship by obtaining permission to leave are entitled to borrowing after they have completed the age of eighteen years, as a Turkish citizen their period of documented insurance abroad, the periods of one year unemployment between or at the end these periods and their period abroad as housewives. In this study, the issue of foreign service debts was assessed within the framework of legal regulations and social security contracts. In addition, the Social Security Institution practices and judicial decisions related to borrowing of foreign services were include