TÜRKİYE’ DE TIPTA UZMANLIK VE AKADEMİSYENLİK AŞAMALARINDA CİNSİYETÇİ YAKLAŞIMLAR


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İlknur GENÇ KUZUCA

Danışman: BERNA ARDA

Özet:

Bu çalışmanın amacı tıpta uzmanlık alanlarında cinsiyete göre bir dağılımın bulunduğunu, bazı uzmanlık dallarında kadın hekimlerin tercih edilmediğini veya bazı uzmanlık dallarının kadın hekimler tarafından tercih edilmediğini rakamsal ve niteliksel olarak ortaya koymaktır. Türkiye'de sağlık bakanlığına ve üniversitelere bağlı olarak çalışan tüm hekimlerin cinsiyet dağılımı incelendiğinde kadın hekimlerin erkek hekimlere göre çok az farkla da olsa daha fazla uzmanlaştığı anlaşılmaktadır. Hekimlerin uzmanlık alanlarına göre cinsiyet dağılımı incelendiğinde, kadın hekimlerin ve erkek hekimlerin belli uzmanlık alanlarında dağıldığı ve bu anlamda cinsiyete dayalı bir ayrımcılık olduğu istatistiksel olarak gösterilmiştir. Bazı uzmanlık alanlarının neredeyse tamamen erkek hekimlerden oluştuğu saptanmıştır. Çalışmamızda incelenen yirmi sekiz uzmanlık alanının on ikisinde kadın hekimlerin oranı kritik eşik kabul edilen % 33 ün altındadır.Oysa yirmi sekiz uzmanlık alanının tamamında erkekler % 33 ve üzerinde temsil edilmektedir. Bu sonuçtan hareketle kadınlara özgü bir uzmanlık alanı olduğu söylenemezken , erkeklere özgü uzmanlık alanları olduğu söylenebilir. Kadınlar daha çok mesai saatleri düzenleri olan, nöbeti olmayan, akademik ilerlemelerinde engel bulunmayan, dışlanmayacaklarını düşündükleri uzmanlık alanlarına yönelmektedirler. Özellikle cerrahi uzmanlık alanlarında kadınların sayısının sınırlı olması, TUS'a rağmen, hâlâ bazı uzmanlık alanlarının kadınlara uygun değilmiş gibi algılanmasının göstergesidir. Hizmet ağırlıklı,göreceli olarak daha az popüler, görünmeyen ama işin mutfağı olan bölümlerde kadın hekimlerin yoğun olması bu bakışın uzantısıdır. Araştırmamızda elde edilen verilerde; Klinik şefi, profesör, doçent ve yardımcı doçent kadrolarında kadın hekim oranın daha düşük olduğu, buna karşılık klinik şef yardımcısı, başasistan, asistan öğretim görevlisi, araştırma görevlisi kadrolarında ise kadın hekim oranlarının toplam kadın hekimlerin oranlarına göre fazla olduğu saptanmıştır. Araştırmamız eğitim ve meslek hayatları boyunca kadınların cinsiyete bağlı ayrımcılıkla karşılaştıklarını ortaya koymuştur. Hekim dağılımlarındaki farklılıklar ayrımcılığı sayısal olarak ortaya koymaktadır. Niteliksel veriler de cinsiyet faktörüne bağlı olarak bir ayrımcılık olduğunu ortaya sermiştir.