Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FEYZA KARAKAŞ ULEMA
Danışman: Veli Erdoğan
Özet:
Karasal iklimin hakim olduğu Ankara’da kış soğukları, ilkbahar geç ve sonbahar erken donları nedeniyle ceviz fidanı üretimi başarılı şekilde yapılamamaktadır. Bu çalışmada, Chandler ve Fernor çeşitlerinin (Juglans regia) aşı gözlü çöğürlerinin kış döneminde soğuk hava deposunda muhafaza edildikten sonra erken ilkbaharda araziye dikilmesinin aşılı fidan üretimi üzerine etkisi incelenmiştir. Aşı gözlü çöğürler Balıkesir ili Bandırma ilçesinde durgun bilezik göz aşısı yöntemiyle üretilmiştir. Ankara’ya getirilen çöğürler kış başında hemen (kontrol) veya soğuk hava deposunda (+4 oC ve %95 nem) yaklaşık 2.5 ay saklandıktan sonra erken ilkbaharda dikilmiştir. Her iki dikim zamanında da aşı gözleri toprak altına alınarak donlardan korunması sağlanmıştır. Aşı gözü canlılık oranı erken ilkbahar dikiminde %98.13 ile kış başı dikimine (%85.69) göre önemli derecede yüksek bulunmuş ancak çeşitler benzer değerler (%90 ≤) göstermiştir. Sürme oranı, erken ilkbahar dikiminde %86.44 ile kış başı dikimine göre (%54.3) ve Fernor çeşidinde %84.74 ile Chandler çeşidine göre (%56.0) önemli düzeyde daha yüksek gerçekleşmiştir. Ortalama aşı sürgünü uzunluğu (fidan boyu) ve aşı yerinin 5 cm üzerindeki sürgün çapı (fidan çapı) sırasıyla 66.71 cm ve 12.41 mm olmuştur. Fidan randımanı, erken ilkbahar dikiminde %76.23 ile kış başı dikiminden (%45.60) ve Fernor çeşidinde %75.31 ile Chandler çeşidinden (%46.56) daha yüksek bulunmuştur. Birinci sınıf fidan oranı Fernor çeşidinde %24.32 ve Chandler’da %3.95 olarak gerçekleşmiş ancak fidan kalitesi dikim zamanlarına göre farklılık göstermemiştir. Pazarlanabilir fidan oranı dikim zamanları ve çeşitler arasında benzer olmuştur. Sonuç olarak, Ankara koşullarında özellikle Fernor çeşidinde aşı gözlü çöğürlerin kışın soğuk hava deposunda saklanması ve ilkbaharda araziye dikilmesi ile fidan üretiminde başarı sağlanabileceği belirlenmiştir.