Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELİM GÜNDOĞDU
Danışman: AYŞEGÜL MENGİ
Özet:İnsanlık tarihi boyunca daima hayatın merkezinde yer alan toprak, özellikle kapitalizmin ortaya çıkışıyla birlikte mülkiyet hakkı bağlamında devredilebilir, kiralanabilir ve dolayısıyla, hiçbir emek verilmeksizin salt ona sahip olunması nedeniyle üzerinden gelir elde edilebilir hale gelmiştir. Başlangıçta tarımsal toprak rantı şeklinde ortaya çıkan bu gelirler, kentlerin hızla büyümesiyle birlikte yerini kentsel toprak rantına bırakmıştır. Oluşumunda siyasi ve idari kararların en az ekonomik etkenler kadar belirleyici olması, kamu eliyle yaratılan söz konusu rantın kamuya kazandırılması gerekliliğini tartışmaya açmıştır. İşte, bu çalışmanın amacı, kentsel toprak sahiplerinin hiçbir emeği olmaksızın kamu eliyle yaratılan rantın yeniden kamuya kazandırılması gerekliliğini ortaya koyduktan sonra bu amacı sağlamaya yönelik araçlardan biri olarak kentsel toprak rantının vergilendirilmesi konusunu ele almaktır. Söz konusu amacın gerçekleştirilebilmesi bakımından mevcut uygulamaların ayrıntılı bir biçimde incelenmesi sonucunda Türkiye'de kentsel toprak rantının doğrudan vergilendirilmesine yönelik bir uygulama bulunmadığı, bu amacı dolaylı yollardan sağlamaya dönük (bazıları günümüzde yürürlükte olmayan) çeşitli uygulamalar olduğu tespit edilmiştir. Anılan uygulamalarda bulunan eksiklik ve yaşanan sorunlardan hareketle vergilemeye ilişkin temel kavram ve ilkeler çerçevesinde olması gereken bir Türkiye için "Kentsel Toprak Rantı Vergisi" modeli geliştirilmeye çalışılmış ve "Kentsel Toprak Rantı Vergisi" önerisi getirilmiştir. Model geliştirilirken vergilendirme ile ilgili temel ilke ve kavramlar açıklandıktan sonra bunların model bakımından taşıdığı anlam ve önem ortaya konmaya çalışılmıştır. The land, which has always been at the center of life throughout the history of humanity, especially with the emergence of capitalism, has become transferable, rentable hence income has become available only because of having it without any effort. These incomes which initially appeared as agricultural land rent, were replaced by urban land rent with the rapid growth of cities. The fact that political and administrative decisions are as decisive as economic factors has led to the debate on the necessity of bringing that rent created by the public to the public. The aim of this study is to deal with the issue of taxation of urban land rent as one of the means for achieving this goal after revealing the necessity of reintegrating the publicly generated rent without any effort of urban landowners. As a result of examining in detail of this purpose in terms of realizing that Turkey has no application for the taxation directly of urban land rent and variety of applications (some of them are out of use) to provide this goal indirectly have been found. Considering defencies found in these applications and the problems, for Turkey that should be in the framework of the basic concepts and principles regarding the taxation, "Urban Land Rent Tax" model was tried to develope and proposed. While developing the model, after explaining the basic principles and concepts related to taxation, the meaning and the importance of them in terms of the model has been tried to be revealed.