Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF COŞKUN
Danışman: İSMAİL ÇALIŞKAN
Özet:Bu çalışma, Kur’ân’ın Mekkî sûrelerindeki Hz. Muhammed’e yönelik olan müphem hitapların keşfi ve izahına odaklanmaktadır. Mekkî sûrelerin tespitinde Hasan Habenneke el-Meydânî’nin (ö. 2004), yalnızca Mekkî sûrelerin tefsîrine yer verdiği “Meʻâricu’t-Tefekkür ve Dekâiku’t-Tedebbür” adlı eseri esas alınmıştır. Çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, araştırmanın kavramsal çerçevesini ve teorik alt yapısını oluşturmaktadır. İkinci bölümde ise âyetler, ilgili başlıklar altında sırasıyla tahlil edilmiştir. Âyetlerin tahlili esnasında, ilk olarak başlıkta yer alan kavramlar açıklanmıştır. Daha sonra söz konusu âyetlerin meâlleri verilip, tefsîrlerde yer alan nüzûl sebebiyle ilgili rivayetler, bulunabildiği ölçüde kaydedilmiştir. Mübhem hitap ile kastedilenin tespiti konusunda, yedi tefsîrden istifade edilmiş, meâller ise “Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsîr” isimli kaynaktan bakılarak, açıklamaların muhatapla ilgili ve hitabın içeriğine dair olan kısımları alınmıştır. Bu çalışmada 86 mekkî sûrenin 72’sinde yer alan ‘zımnen sen’ ve yalnızca Abese 1 ve Tekvîr 22,24 de ‘o’ zamirleriyle toplam 707 âyette Hz. Muhammed’in kastedildiği tespit edilmiştir. Âyetlerde Hz. Muhammed’e ismiyle hitap edilmeyip, mübhem lafız kullanılması ile vahyin Allah ile peygamber arasında sıkışmış bir diyalog görüntüsüne bürünmesine ve donuk bir yapıya dönüşmesine engel olmayı amaçlandığını söyleyebiliriz. Ayrıca kimi ayetlerdeki ifadelerin beliğ olmasının, hitaptaki mübhemden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.