Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEMİHA URVAY
Danışman: KENAN KEVEN
Özet:Son dönem böbrek yetmezliği hastalarında en sık mortalite nedeni kardiovasküler hastalıklardır. Bu hasta grubunda sağ kalımı uzatan ve yasam kalitesini artıran en etkili tedavi seçeneği renal transplantasyondur. Ancak basarılı bir nakil sonrası dahi yüksek kardiyovasküler mortalite oranları devam etmektedir. Endotel hasarının kardiyovasküler komplikasyonları tetiklemede önemli rolü olduğu ve endotel fonksiyonundaki değisikliklerin aterosklerotik lezyon gelismesindeki en erken olay olduğu bilinmektedir. Soluble endotelyal protein C reseptör (sEPRC) ile soluble Thrombomodulin (sTM) endotel hasar belirleyicileri olarak gösterilen ve endotelin antikoagülasyon aktivitesini yansıtan iki yeni belirteçtir. Bu çalısmanın ama, sEPRC, sTM ve TNF-alfa düzeylerinin RTx alıcılarında ve kronik hemodiyaliz hastalarında değerlendirilmesidir. 27 RTx alıcısı ve 15 HD hastası çalısmaya dahil edilmistir. Renal transplant alıcıları nakil öncesi ve 3 ay sonra, HD hastaları bazal ve 3 ay sonra değerlendirmeye alındı. HD hastaları RTx bekleme listesinde bulunan hastalardı. Demografik özelliklere ek olarak sEPCR, sTM, TNF-alfa ve CRP düzeyleri bazal ve 3. ayda analiz edildi. Ayrıca ortalama yası 35±7 olan 27 sağlıklı kontrol (16 kadın /11erkek) grubunda sEPCR düzeyleri ölçüldü ve iki grupla karsılastırıldı. Ortalama yaslar RTx kolunda 34±8 ve HD kolunda 38±6 idi, cinsiyet dağılımı RTx ve HD grubunda sırası ile 18 erkek/9kadın ve 8erkek/7kadın olarak benzerdi. RTx hastalarının 17 tanesi canlı donör ve 10 tanesi kadavradan nakil yapılmıs hastalardı ve konvansiyonel üçlü immunsüpresif tedavi almakta idiler. (siklosporin A ya da tacrolimus, azatiopirin veya mikofenolat mofetil ve steroid içeren klasik üçlü protokol) Bazalde HD ve RTx grubunda sEPRC, sTM ve TNF-alfa düzeyleri arasında anlamlı farklılık yoktu. Ancak 3. ayda RTx hastalarında, sEPCR ((266±132 - 117±72 ng/ml), sTM (635±165 -100±41 ng/ml), TNF-alfa (11.2±4.3 - 6.0±3.5 pg/ml) ve kreatinin seviyeleri (9.7±3.6 - 1.2±0.2 mg/dl) belirgin gerilemisken (p<0.0001) HD grubunda değisiklik gözlenmedi. Yirmiyedi sağlıklı kiside sEPCR seviyeleri 79±26 ng/ml olarak bulundu ve her iki gruptanda düsüktü. 3. ayda sEPCR seviyeleri HD hastalarından düsük saptanmaya devam ederken, RTx grubu ile karsılastırıldığında anlamlı farklılık saptanmadı. Sonuçta bu çalısma ile endotel hasar belirleyicileri olan ve endotelyal antikoagülasyon savunma mekanizması ile iliskili olan sEPCR ve sTM düzeylerinin hemodiyaliz hastalarında yüksek olduğu ve renal transplantasyon sonrası belirgin biçimde düstükleri gösterilmistir. AbstractCardiovascular disease is a major cause of death in end stage renal disease. Renal transplantation is the best treatment modality for improving patient survival and quality of life. Both thrombomodulin (TM) and endothelial protein C receptor (EPCR) are candidate biomarkers of endothelial damage and have a role of anti-thrombotic defense mechanism in vascular structure. In this study, we aimed to investigate soluble EPCR (sEPCR), soluble TM (sTM) and tumor necrosis factor-alpha (TNF-alpha) levels in hemodialysis (HD) and renal transplant (RTx) recipients. 27 RTx recipients and 15 HD patients were recruited to the study. RTx recipients were evaluated before and 3 months after Tx. HD patients were also followed up at the same time interval (3 months). In addition to evaluation of demographic features, plasma sEPCR, sTM and TNF-alpha levels were measured and analyzed at baseline and 3 months later. Moreover, 27 healthy subjects (16female/11male), with a mean age of 35±7, were evaluated regarding sEPCR, and the results were compared with those of the two groups. The mean age was 34±8 and 38±6, and sex distribution was 18male/9female and 8male/7female in the RTx and HD groups, respectively. In RTx recipients, 17 had living-related and 10 had deceased-donor transplantation using conventional triple (steroid + azatioprin/mycofenalate mofetil + tacrolimus/cyclosporin-A) immunosuppression. At baseline, there was no difference in sTM, sEPCR, TNF-alpha and C-reactive protein (CRP) between the groups. In paired analysis, sEPCR (266±132 to 117±72 ng/ml), sTM (635±165 to100±41 ng/ml), TNF-alpha (11.2±4.3 to 6.0±3.5 pg/ml) and creatinine levels (9.7±3.6 to 1.2±0.2 mg/dl) were significantly decreased in RTx patients (p<0.0001) at 3 months, while there was no change in the HD group. In the 27 healthy subjects, sEPCR was found to be 79±26 ng/ml at baseline, which was lower than in both groups. At 3 months, sEPCR in healthy subjects was lower than in the HD group; however, there was no significant difference compared with the RTx group. We showed that the recently proposed endothelial damage biomarkers, sTM and sEPCR, are elevated in HD patients and significantly decrease after kidney transplantation.