Siyasal partiler bağlamında seküler aktörler ve İslamcı aktörlerin İslam algısı (Irak Kürt bölgesi örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İKRAM FİLİZ

Danışman: İHSAN TOKER

Özet:

Bu araştırmada Irak Kürt Bölgesi'nde faaliyet yürüten seküler ve İslamcı aktörler ele alınmaktadır. Söz konusu aktörler bağlamında yürütülen araştırma nitel bir çalışmadır. Bu nedenle araştırma boyunca mülakatlar yapılmış, birincil veri kaynakları olarak belgeler tedarik edilerek incelenmiş ve sanal etnografya kapsamında yazılı ve görsel internet kaynakları taranmış ve indirilerek arşivlenmiştir. Farklı ontolojik zeminlere sahip oldukları düşünülen seküler ve İslamcı aktörler, Kürt bölgesinde yaşanan toplumsal, siyasal, kültürel değişim ve dönüşümler üzerinde etkili olmuştur. Tarafların kimi zaman çatışmalı kimi zaman da uzlaşmaya dayalı bir zeminde bir araya geldikleri görülmüştür. Dini ve etnik kimliğin yeniden inşa edilmesi sürecinde ontolojik farklılık, merkezi bir yer edinerek tezahür etmiştir. Bununla birlikte söz konusu ontolojik farklılık melez kimliklerin ortaya çıkmasına da engel olamamıştır. Kürt kimliğinin şekillenmesinde rol oynayan seküler ve İslamcı aktörlerin ulusal bilinç etrafında yakınlaştıkları fakat dini kimlik söz konusu olduğunda ayrıştıkları gözlemlenmiştir. Bu çerçevede araştırma melez kimliklerin ortaya çıkma süreçlerinde yaşanan dönüşümleri keşfedebilmeyi amaçlamıştır. Çalışmanın kategorik çerçevesini Irak Kürtleri bağlamında Kürt sekülerizmi ve Kürt İslamcılığı oluşturmaktadır. Söz konusu aktörler siyasal partiler olarak faaliyetlerini yürüttüklerinden toplumsal tezahürleri belirgindir. Bu durum araştırmanın aktörleri ile ilgili kaynaklara ulaşılabilmesine imkân tanımıştır. In this study, secular and Islamist actors operating in the Iraqi Kurdish region are addressed. The research regarding to mentioned actors is a qualitative study. Because of that, interviews are conducted, official documents as primary sources are obtained and examined and visual and written internet sources are scanned, downloaded and archived as virtual ethnographic method. Secular and Islamist actors which are considered having distinctive ontological ground have been influential on social, cultural changes and evolutions in the Kurdish region. It is seen that these actors have intercepted sometimes in conflicts and sometimes in compromise. In the process of reconstruction of religious and ethnic identities, ontological distinction reveals as core matter. However, such an ontological distinction could not prevent the emergence of hybrid identities. It is observed that, being quite influential on formation of Kurdish ethnic identity, secular and Islamist actors come close on the theme of national conscience but differentiate each other on the theme of religious identity. In this regard, the research aims to discover changes and evolutions occurring in the process of emerging hybrid identities. Kurdish secularism and Kurdish Islamism are composing categorical framework of the research in the context of Iraqi Kurds. As these actors are functioning as political parties in the region, it can be argued that their social appearance is clear and sound and this made related documents of the actors accessible.