Çoklu ilaca dirençli acinetobacter baumannii suşları ile gram negatif enterik bakterilerde çeşitli antibiyotiklerin sinerjistik etkilerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLE AYDIN

Danışman: İSMAİL BALIK

Özet:

Toplumdan ve özellikle hastaneden izole edilen gram negatif bakterilerde özellikle geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanımının artması ile antibakteriyel ilaçlara karşı artan direnç tüm dünyada en önemli sağlık sorunlarından bir tanesi haline gelmiştir.Antibakteriyel ilaç direncinde artış görülen gram negatif bakteriler içinde Acinetobacter cinsinde Acinetobacter baumannii, Enterobacteriacea ailesinde de Klebsiella pneumoniae suşlarıönemli bir yer tutmaktadır. Her iki bakteri grubu da sıklıkla hastane infeksiyonu etkeni olarak karşımıza çıkmaktadır.Gram negatif bakterilerdeki çoklu ilaç direncindeki artışla yeni antibakteriyel gelişimindeki artış paralel seyretmemektedir. Bunun sonucunda da bu bakterilerle oluşan infeksiyonlara uygun tedavi seçeneklerini bulmak giderek zorlaşmaktadır. Bu nedenle farklı tedavi protokolleri geliştirilmeye çalışılmaktadır. Yine bu bakterilerin gerek nozokomiyal salgınlar oluşturarak gerekse tedavi sırasında kullanılan antibiyotiklere direnç geliştirerek klinisyenlere yaşattıkları sıkıntılar ise hem kolistin gibi eski antibiyotiklerin kullanımını hem de antibiyotiklerin kombine kullanımını gündeme getirmiştir.Bütün bu nedenlere dayanarak bu çalışmada; hastanemizin çeşitli servislerinde yatmakta olan hastalardan mikrobiyoloji laboratuarlarımıza gönderilen çeşitli örneklerden izole edilen 20 tane kolistin duyarlı ancak çoklu ilaca dirençli, 20 tane kolistin ve çoklu ilaca dirençli Acinetobacter baumannii suşu ile 20 tane de hem genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL) hem de karbapenemaz üreten Klebsiella pneumoniae suşunda çeşitli antibiyotik kombinasyonlarının in-vitro etkilerinin E-test yöntemi ile değerlendirilmesi ve çoklu ilaca dirençli A.baumannii enfeksiyonları ile GSBL ve karbapenemaz salgılayan gram negatif enterik bakteri enfeksiyonlarında kullanılabilecek sinerjistik etkili kombinasyonların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla kolistinin trimetoprim-sulfametoksazol, rifampisin, doksisiklin, sulbaktam, imipenem, tigesiklin ve kloramfenikol ile olan kombinasyonlarının in-vitro etkileri E-test yöntemi ile değerlendirilmiştir.Aditif etki tüm bakteri gruplarında en çok elde edilen sonuç olmuştur. Hiçbir antibiyotik kombinasyonu ile antagonistik etki ortaya çıkmamıştır. Kolistin ve trimetoprim-sulfametoksazol, rifampisin, doksisiklin, imipenem vetigesiklin kombinasyonları tüm gruplarda sinerjistik etkili bulunurken sinerjistik etki en çok kolistin-tigesiklin kombinasyonunda görülmüştür. Kolistin ile sulbaktam kombinasyonu sadece A.baumannii suşlarına, kolistin ve kloramfenikol kombinasyonu ise sadece K.pneumoniae suşlarına sinerjistik etki göstermiştir. Sinerjistik etki gösteren kombinasyonlar çoklu ilaca dirençli A.baumannii ve K.pneumoniae infeksiyonlarında alternatif tedavi seçenekleri olarak denenebilirse de çalışmamızin-vitro koşullarda yapılan bir çalışma olduğu için in-vivo koşullarda aynı etkiyi göstermeyebilecekleri göz önünde bulundurulmalıdır.Sonuç olarak; tüm in-vitro çalışmaların in-vivo ortamı yansıtmadığı bilinmeli, bu çalışmaların sonuçlarını destekleyecek kontrollü klinik çalışmalar planlanmalı ve yapılmalıdır.Abstract The increase of antibiotic resistance has become one of the most important health problems all over the world because of broad-spectrum antibiotic usage in community and especially hospital-acquired gram negative bacterial infections.Gram negative bacteria that play important role in antimicrobial resistance are A. baumannii species in Acinetobacter genus and K.pneumoniae in Enterobacteriacea family. Both of these microorganisms are common causes of nosocomial infections.Increase in multi-drug resistance in gram-negative bacteria doesn?t show the parallel increase in the development of new antibacterial agents. As a result of this, the appropriate treatment options for these bacterial infections is becoming increasingly difficult. For this reason, different treatment protocols are tried to be developed. The resistance to antibiotics which these bacteria develop during the treatment and nosocomial outbreaks has brought up the use of the old antibiotics like colistin and antibiotic combinations.Because of these, in this study we aimed to evaluate the in-vitro activities of various antibiotic combinations against 20 colistin sensitive but multi-drug resistant A.baumannii, 20 colistin and multi-drug resistant A.baumanii and 20 extended spetrum beta-lactamase and carbapenemase producing K.pneumoniae strains which were isolated from different specimens of the in-patients of our hospital by using E-test method and to detect the synergistic combinations which could be promising alternatives for the treatment of multi-drug resistant A.baumannii and extended spetrum beta-lactamase and carbapenemase producing K.pneumoniae infections. To this end, the in-vitro activities of the combinations of colistin with trimetoprim-sulfamethoxazol, rifampicin, doxycyline, sulbactam, imipenem, tigecycline and chloramphenicol were assessed by E-test method.Additive effect was the most frequent result seen in all bacterial groups. There was not any antagonistic effect, observed with any combination of antibiotics. While the combination of colistin with trimetoprim-sulfamethoxazol, rifampicin, doxycyline, imipenem and tigecycline were syneygistic in all groups, the most synergistic effect was observed in colistin-tigecycline combination. Colistin-sulbactam combination was synergistic only in A.baumannii strains and colistin-chloramphenicol combination was synergistic only in K.pneumoniae strains. Although, the synergistic combinations could be promising alternatives for the treatment of multi-drug resistant A.baumannii and K.pneumoniae infections, our study conducted as an in-vitro study that?s why these results can not show same effects in in-vivo conditions.As a result, it should be known that all in-vitro studies don?t reflect the in-vivo conditions, that's why the randomised controlled clinical trials which support the results of in-vitro studies should be planned and done.