Sosyal insansı robotlar için gerekli yetkinlikler: disiplinler arası bir yeterlilik matrisi önerisi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilişim Sistemleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP BEYAZASLAN

Danışman: Mehmet Tekerek

Özet:

Sosyal insansı robotların, insan-makine etkileşimini dönüştürme potansiyellerinden dolayı kullanım alanları çeşitlenmektedir. Sosyal insansı robotların bu alanlarda kabul görebilmesi üzerindeki uygulamaların sosyal becerileri doğala yakın bir şekilde icra edebilmesi ile ilgidir. Söz konusu becerilerin bir uygulamada toplanabilmesi için bu alanda uygulama geliştirenlerin hem teknik hem de sosyal yetkinliklere sahip olmasını gerektirebilmektedir. Bununla birlikte sosyal insansı robotlar üzerinde çalışacak profesyoneller için; sözlü iletişim, ses tanıma, göz teması kurma, bedensel geri bildirim ve çevre algılama gibi temel sosyal yeteneklerin bir uygulama geliştirme sürecinde ne düzeyde kullanılacağına karar verebilme bir yetkinlik olarak ele alınabilir. Bu tez, sosyal insansı robot alanında çalışacak bireyler için gerekli yetkinlikleri belirlemeyi ve bu yetkinlikleri kapsamlı bir yeterlilik matrisi halinde sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, robotik, yazılım mühendisliği, yapay zekâ, psikoloji, sosyoloji ve iletişim gibi farklı disiplinlerin kesişim noktaları analiz edilerek, gerekli teknik ve sosyal yetkinlikler tanımlanmıştır. Bu tez sonucunda ortaya çıkan yeterlilik matrisi, bu alanda eğitim programları geliştirenler, insan kaynakları uzmanları, araştırmacılar ve alanda kariyer yapmak isteyenler için önemli bir kaynak teşkil edecektir.