Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞBA GÜNAL
Danışman: ŞABAN ALİ DÜZGÜN
Özet:Bu çalışma, nefs teorisini; kozmolojik, ontolojik, epistemolojik ve ahlâkî çerçevede ele almakta; böylelikle nefs düşüncesine bütüncül bir bakış açısı sağlamayı amaçlamaktadır. Zira insan konusunu incelemek, onun; varlık içindeki yerini tespit etme bakımından kozmolojik; yapısal mahiyetini irdelemek açısından ontolojik; aklî süreçlerinin neliği ve nasıllığının ortaya çıkarılması noktasında epistemolojik ve davranışlarının kökeni, niteliği ve hedefi bakımından ahlâkî boyutların tümünün içerildiği bir çerçeve çizmeyi gerekli kılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma, nefs teorisi bağlamında; a) "neredeyim ve neyle ilişkiliyim", b) "neyim", c) "neyi, nasıl bilebilirim" ve d) "ne yapmalıyım" sorularına cevap aramakta; bir başka ifadeyle, insan varlığı çözümlemesi hedefi taşımaktadır. İslam düşünce tarihinde, nefs düşüncesinin, sistemli bir şekilde İslam filozofları tarafından sunulması; teorinin mahiyetini ve kökenlerini tespit etmek amacıyla öncelikle bu alanda araştırma yapmayı gerekli kılmıştır. Bu sebeple, çalışmamız, İslam felsefesinde ortaya koyulan nefs düşüncesinin, Kelamî düşünce açısından değerlendirilmesini içermektedir.