Öğretmen aylıklarının tarihsel gelişimine ilişkin iktisadi bir çözümleme (Cumhuriyetten günümüze)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞADAN ÖZCAN

Danışman: KASIM KARAKÜTÜK

Özet:

Gelişmiş, kalkınmış ve çağdaş bir toplum olabilmenin ilk ve temel koşulu eğitime gereken değeri vermek ve eğitimin niteliğini artırmaktır. Eğitimin niteliği ise öğretmenlerin nitelikleri ve yetiştirilmeleri, yönetsel düzenlemeler, eğitimsel olanaklar, öğretmenlerin ücretleri gibi etkenlere bağlıdır. İlköğretimde ve ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin ücretlerinin durumunu inceleyen bu araştırma tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öncelikle kaynak taraması ile mevcut uygulamalar ve evren hakkında bilgi toplanmış; Cumhuriyetten günümüze Türkiye’de öğretmen ücretlerinin durumu ve gelişimi hakkında literatür taraması yapılmıştır. Bir diğer aşama ise araştırmaya konu olan ilköğretim ve ortaöğretimde görev yapan müdür, öğretmen, memur ve hizmetlilerin ücret düzeylerinin belirlenmesi amacıyla ayrıntılı olarak veri toplanmıştır. Bunun için Ankara ili, Altındağ ilçesindeki resmi ilköğretim ve ortaöğretim okullarında maaş Defterleri ve maaş Bordrolarını incelemek için arşiv taraması yapılmıştır. Toplanan veriler, okul düzeyinde, ilköğretim ve ortaöğretim olarak; öğretmenlerin dereceleri düzeyinde, bulundukları derecelere göre; seçilen zaman dilimleri içinde yıllara göre karşılaştırılmış ve çözümlenmiştir. İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmen ücretlerine ilişkin elde edilen veriler, OECD ülkelerindeki öğretmen ücretleriyle ve bazı meslek mensuplarıyla karşılaştırılmıştır. Türkiye’de öğretmen ücretleri, Osmanlı İmparatorluğundan Cumhuriyet dönemine, Cumhuriyet döneminden günümüze kadar ekonomik olarak istenen düzeye ulaşamamıştır. Bu durum mesleğe atfedilen değeri düşürdüğü gibi, meslekte çalışanları da olumsuz yönde etkilemiştir. Ülkemizde uygulanan eğitim politikaları gereksinimler doğrultusunda değil de siyasi iktidarların ideolojik görüşlerini yansıtan bir çerçevede hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur.AbstaractThe very first and basic prerequisite to be developed and modern society is to give necessary value to education and to increase quality of education. The quality of education is linked with the factors like the quality and training of teachers, administrative organizations, training opportunities and salaries of teachers. This research, which examines the state of salaries of primary and middle school teachers, has been conducted through survey method. In this research, initially information has been collected about existing policies and population, and literature review has been conducted on the status and development of teacher salaries from the early republican era until today. Another step was to collect detailed data about the salary levels of school principals, teachers, civil servants and employees in primary and middle schools. In order to do that, archive survey has been conducted to examine payrolls and salary registers in public primary and middle schools in Ankara Altındağ district. The collected data was compared and analysed for primary and middle rank education in terms of school level and according to degrees of teachers and within time intervals. The obtained data on the teacher salaries, are compared with OECD member countries in terms of teachers and some other occupations. The teacher salaries in Turkey has not reached at the expected level from the Early Republican period up today. This situation not only decreased the attributed value to the occupation but also adversly affected the employees. The eduaction policies, which has been applied in Turkey, has been applied according to necessities but within a framework reflecting the ideological overwiew of political authorities.