Catakalar: Bodhisatta öyküleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA KÖKDEMİR

Danışman: KORHAN KAYA

Özet:

Buddhizm'in merkezinde yer alan Buddha, yaşamı boyunca Hindistan'da bulunmuş, bu toprakları gezmiş ve öğretisini de yine ilk olarak bu kıtanın topraklarında aktarmıştır. Buddha'nın anlatmak ve öğretmek istediği bu felsefe ise, bu çalışmanın ana konusu olan Cātaka metni içinde geçen öykülerde yer almaktadır. Buddha, aydınlanmaya erişmeden önce bir Bodhisatta olarak yaşadığı olaylar bu eserde işlenmiştir. 547 anlatıdan oluşan bu eserde Bodhisatta'nın çeşitli formlarda bedenlendiği görülmektedir. Bu anlatılar içinde işlenen en önemli unsur ise, mesleği, kastı, dini ne olursa olsun Bodhisatta'nın her zaman yön gösterici, ahlaki değerlere önem veren ve doğruyu bilen biri olarak gösterilmesidir. Buddha hangi formda bedenlenmiş olursa olsun, öyküler Buddhist öğretiyi yaymayı amaçlamıştır. Bu yüzden Buddhizm'i yaymak bir amaç, öyküler ise bir araç niteliğindedir. Eserde anlatılan öyküler Buddha'nın yaşamından izler taşıdğı düşüldüğü için, birinci bölüm Buddha'nın Hayatı konusu ele alınarak Cātaka anlatıları ile benzerlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde, farklı formlarda bedenlendiği görülen Bodhisatta öyküleri bir sınıflandırma yapılarak incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, bu anlatıların Hint kültürüne hem edebi açıdan hem de alegorik yolla görsel etkileri araştırılmıştır. Buddha, who takes place in the center of Buddhism, had always been in India, travelled accross the land also revealed his teachings in Indian subcontinent. This philosophical thought of Buddha, which he wanted to tell and teach, has took place in the stories written in the text of Jātaka which is the main subject of this study. The events, which took during the times Buddha lived as a Bodhisatta, before he reached enlightenment, were dealt with in this work. This text consists of 547 narratives and Bodhisatta have been embodied in various forms. The most important element in these narratives is Bodhisatta's acting as a guide, praising the moral values and knowing the truth regardless of his profession, social status (caste) and religion. No matter in what form is Buddha, the stories have aimed to spread the Buddhist doctrine. Therefore it is clear that spreading Buddhism is an aim and stories are a means for spreading Buddhism. As the stories which are told in the text are meant to have similarities with the life of Buddha, the first chapter deals with Buddha's life trying to discuss and determine the similarities between Jātaka narratives. In the second chapter, the stories are examined to make a classification according to the forms which Bodhisatta preferred to take. As for in the third chapter, the effects of these narratives on the Indian culture both in literary and visual description by allegorical ways have been searched.