Üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU KARAŞAR

Danışman: SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ

Özet:

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacıyla, benlik kurguları, mükemmeliyetçilik, sosyal kaygı ve mutluluk değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca sosyal onay ihtiyacını ölçmeye yönelik bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği geliştirilmiştir. Geliştirilen Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği'nin psikometrik özelliklerini belirlemek için 2013-2014 öğretim yılı Bahar Dönemi'nde Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 100 üniversite öğrencisine ön uygulama yapılmış ve daha sonra da 360 üniversite öğrencisinden elde edilen verilere açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. 265 üniversite öğrencisinden elde edilen verilere de doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucu ölçekle ilgili olarak üç alt boyuttan oluşan bir yapı bulunmuştur. Ölçeğin üç boyutunun toplam varyansın %45'ini açıkladığı görülmüştür. Bu üç boyuttan ilki, başkalarının yargılarına duyarlılık, ikinci alt boyutu sosyal geri çekilme, üçüncü alt boyutu olumlu izlenim bırakma olarak adlandırılmıştır. Ölçekten alınan puanların yüksekliği sosyal onay ihtiyacının yükseldiğini göstermektedir. Ölçeğe uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin üç alt boyutlu yapısını doğrulamıştır (x²/sd= 2.11, RMSEA= .06, NNFI= .94, CFI= .95, RMR= .06, NFI= .90, IFI= .95). Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği'nin güvenirliğinde Cronbach Alfa katsayısı ve test-tekrar test yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin üç alt boyutuna ve geneline yönelik Cronbach alfa katsayısının yüksek olduğu bulunmuştur. Ölçeği oluşturan üç alt boyutun iç tutarlılık katsayısı başkalarının yargılarına duyarlılık için .83, sosyal geri çekilme için .80, olumlu izlenim bırakma için .80 bulunmuştur. Ölçeğin genelinin iç tutarlılık katsayısı .90'dır. Test-tekrar test yöntemi, 2 hafta arayla gerçekleştirilmiş ve iki uygulama arasında .90 düzeyinde yüksek bir korelasyon bulunmuştur. Ölçeğin geçerliği için doğrulayıcı faktör analizinin yanı sıra benzer ölçekler geçerliğine de bakılmıştır. Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği'yle Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği arasında .79 düzeyinde yüksek bir korelasyon bulunmuştur. Yapılan bu analizler "Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği"nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma, 2013-2014 öğretim yılı Güz döneminde Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu'nda öğrenim gören 287 öğrenci üzerinde gerçekleşmiştir. Sosyal onay ihtiyacı değişkeninin yordayıcılarının belirlenmesi için araştırmada Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği, Sosyal Kaygı Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Kurguları Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada sosyal kaygının, toplulukçu benlik kurgusunun ve kendine yönelik mükemmeliyetçiliğin sosyal onay ihtiyacını yordadığı bulunmuştur. Bu bulguların yanı sıra araştırmada yapılan diğer analizlerde sosyal onay ihtiyacının cinsiyete ve doğum sırasına göre anlamlı bir fark göstermediği bulunmuştur. Sınıf düzeyine göre yapılan analizde de anlamlı bir fark bulunmuştur.AbstractIn this study, the relationship among the variables of the need for social approval in university students, self-constructs, perfectionism, social anxiety, and happiness were examined. In addition, a scale was developed to survey the need for social approval. In the first step of the study, the Need For Social Approval Scale was developed. In order to identify the psychometric features of the Need For Social Approval Scale, a pilot study was carried out with 100 students at Amasya University, Faculty of Education, and then exploratory factor analysis was applied to the data obtained from 360 university students. Confirmatory factor analysis was applied to the data obtained from 265 university students. As a result of the exploratory factor analysis, a structure of three sub-dimensions was found out. It was seen that three dimensions of the scale explain 45% of the total variance. The first of those dimensions is named as sensitivity to others' judgments, the second is social withdrawal, and the third is leaving a good impression. High scores in the scale show the increase of the need for social approval. The results of the confirmatory factor analysis validate the scale's having a structure of three sub-dimensions. ( x²/sd= 2.11, RMSEA=.06, NNFI= .94, CFI= .95, RMR= .06, NFI= .90, IFI= .95). To test the reliability of the Need For Social Approval Scale, Cronbach Alfa coefficient and test – retest methods were used. Cronbach Alfa coefficient was found high for the scale in general and the three sub-dimensions. It was found that the Coefficient of internal consistence is .83 for sensitivity to others' judgments, .80 for social withdrawal, and .80 for is leaving a good impression. The Coefficient of internal consistence for the scale in general is .90. Test – re-test method was applied with a two-week interval and a high correlation of .90 was found between the two applications. Besides the confirmatory factor analysis, validity of similar scales was looked for. A high correlation of .79 was found between the Fear of Negative Evaluation Scale and Need for Social Approval Scale. Those analyses indicate that the Social Approval Scale is a valid and reliable instrument. In this study was conducted with 287 students at Amasya University, School of Health Service at 2013-2014 Fall semester. In the study, Need For Social Approval Scale, Social Anxiety Scale, Multi-dimensional Perfectionism Scale, Communitarian-Relational-Individualistic Self-constructs Scale and Oxford Happiness Scale were used. The findings showed that social anxiety, communitarian self construct and self directed perfectionism significantly predicted need for social approval. Besides these findings, in other analyses made in the study the need for social approval does not show a meaningful difference in terms of gender and order of birth. Need for social approval show a meaningful difference in terms of grade levels.