Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAHAT GURBANOV
Danışman: KEMAL ŞENOCAK
Özet:Sovyetler Birliği döneminde merkezi planlama sistemi ile yönetilen Türkmenistan Devleti, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra dünya ekonomisine uyum sağlayabilmek amacıyla bir dizi ekonomik reformu hayata geçirmiştir. Kökeni ilk çağlara kadar uzanmakta olan bankacılık sektörü son 20 yıl içinde teknolojik ve finansal gelişmelere paralel olarak çok hızlı gelişme kaydetmiştir. Bankalar ülke ekonomisinin en önemli ve hassas kesimi olan ve kredi piyasalarında faaliyet gösteren mali kuruluşlardır. Bu nedenle, bankaların faaliyetinin çok sıkı bir denetime tabi tutulması önem arz etmektedir. Temel hukuki metotlar bakımından BDT ülkeleriyle aralarında önemli bir farklılık bulunmayan Türkmenistan Hukuku, getirmiş oldukları düzenlemeler bakımından zaman zaman farklılık gösterebilmektedir. Bağımsızlığın ilk yıllarında bankaların kuruluş sermayesinin miktarının düşük tutulması sebebiyle bankaların sayısında bir artış meydana gelmiş, ancak daha sonra yaşanan banker faciasının ardından Türkmenistan Devlet Merkez Bankası banka sistemini sağlamlaştırma politikası doğrultusunda kuruluş sermayesi miktarını kademeli bir artışa tabi tutmuş ve bankaların sayısında bir düşüş yaşanmıştır. Daha sonraları Türkmenistan kendi bankacılık sistemini oluşturma konusunda ilerleme kaydetmiş olmakla birlikte, devlet bankalarında da yeniden yapılanmaya yönelik çalışmalar yapmıştır. Bankaların harici ve dâhili her türlü işlemleri Türkmenistan Merkez Bankası’nın denetim ve kontrolüne tabidir.\r\nBanka işletmeleri iç ve dış denetime tabi tutulmaktadırlar. İç denetim, banka faaliyetlerinin ve uygulayıcılarının yaptıkları işlem ve işlerin uygunluk ve etkinliğinin, üretilmiş her türlü bilginin güvenirliğinin mevzuat, finansal, muhasebe ve diğer tüm yönlerden bu amaçla çalışan iç denetçi adı verilen kişilerce araştırılıp, incelenip üst yönetime rapor edilmesi prosedürüdür. Dış denetim ise bankanın kendi personeli olmayan denetçilerden oluşan, banka ile doğrudan ilgili, bağlı vb. şekilde organik bağı olmayan bağımsız ve farklı bir tüzel kişiliği olan denetim organı, grubu veya kişisi tarafından denetlenmesidir. İşletmelerin ve toplumların gelişmesi ve büyümesiyle güvenilir ve doğru bilgi elde etme ihtiyacı giderek artmaktadır. Evrensel kural olarak, bütünlüğü, doğruluğu ve tarafsızlığı denetlenip doğrulanmış bilgiler, artık karar işlemleri için güvenilir bilgiler olarak kabul edilmektedir. Hukuk devletinde bankaların faaliyetleri ve sorumlulukları tanımlanmış ve anayasa, yasa, yönetmelik, tüzük ve benzeri mevzuatla düzenlemelere bağlanmıştır. Bu tür işletmelerin faaliyetlerini hukuk düzenine uygun yürütüp yürütmediğini incelemek, açıkladıkları bilgilerin ve iddiaların doğru ve güvenilir olup olmadığını araştırmak ve yöneticilerin bu işletme ile çıkar ilişkisi içinde bulunan kişilere veya işletmelere, topluma ve devlete hesap verme yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak üzere tarafsız ve bağımsız denetçi veya bağımsız denetim şirketi tarafından denetlenmeleri hukuk devletinde zorunlu tutulmaktadır.