Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KÜBRA POLAT
Danışman: İLKAY DELLAL
Özet:Bu çalışmanın temel amacı, Ramsar Alanlarda yapılan İyi Tarım Uygulaması (İTU)’nun iklim değişikliği ile mücadele ve uyum açısından sağlayabileceği katkıların belirlenmesidir. Bu amaçla, Türkiye’nin 14 Ramsar alanından biri olan Göksu Deltası araştırma alanı olarak seçilmiştir. Göksu Deltası’nda Ramsar alan sınırları içerisinde İTU yapan tüm üreticiler araştırmanın populasyonunu oluşturmuştur. Araştırmanın temel materyalini, tam sayım yöntemiyle bu popülasyonun tümü olan 261 üreticiden anket yoluyla derlenen birincil veriler oluşturmuştur. Derlenen veriler, Ki-kare ve Kruskal Wallis tesleri, Varyans, Korelasyon, En iyi-En kötü, Eşli Karşılaştırmalar, Koşullu Değerleme ve Lojistik Regresyon Analizi yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Çalışmada İTU kriterlerinin benimsenmesinde en önemli faktörün “üreticilerin bilinçlendirilmesi”, en önemsiz faktörün “kriterlerin uygunluk seviyesinin artırılması” olduğu, kriterlerin uygulamasını zorlaştıran en önemli faktörün “maliyet”, en önemsiz faktörün ise “işgücü yetersizliği” olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin İTU yapmalarında en etkili faktörün “gıda güvenliği” olduğu, iklim değişikliği ile mücadelenin ise etkili faktörler içerisinde 6. sırada yer aldığı tespit edilmiştir. Bunlara ilaveten, yapılan Lojistik Regresyon Analizi sonuçlarına göre; üreticilere verilen ÇATAK ve İTU desteğinin devam etmesi, üreticilerin üretimde kendi kaynaklarını kullanım olanaklarının olması ve yaşam kalitelerinde artış sağlanması koşullarında, İTU’nun sürdürülebilirliğinin sağlanacağı tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada üreticilerin destekleme yapılmadığı durumda İTU maliyetinin ne kadarını karşılamaya gönüllü oldukları belirlenmiş, İTU yapmak için fazladan 13,84 TL/da ödemeyi kabul ettikleri tespit edilmiştir. Bu değer İTU sertifikasyon maliyetinin yalnızca % 27’si olup, geriye kalan % 73’ünün İTU’ya yapılan destekleme ödemeleri ile fazlasıyla karşılandığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada İTU’nun tüm kontrol noktaları içerisinden iklim değişikliği ile mücadele kapsamında olduğu düşünülen 10 kontrol noktası incelenmiştir. Bu kontrol noktalarında yer alan 31 kriterin % 16’sı majör, % 39’u tavsiye ve % 45’i ise minör uygunluk seviyesindedir. Araştırma bulgularına göre, üreticiler, uygun sulama yönteminin kullanılmasının ve tesislerden atıkların uzaklaştırılması için gerekli donanımın bulunmasının iklim değişikliği ile mücadele ve uyuma en katkı sağlayıcı kriterler olduğunu düşünmektedir. İTU’nun iklim değişikliği ile tarımsal mücadele ve uyum açısından gerekli olan pek çok önlemi içerdiği, araştırma bölgesinde ise İTU’nun en etkin rolünün tarımsal sulamada su tasarrufunun sağlanması olduğu görülmüştür. Ayrıca üreticilerin iklim değişikliği algısının da incelendiği bu çalışmada, üreticilerin % 34,9’u iklim değişikliğini “mevsimlerin değişmesi”, % 26,1’i ise “ani hava değişimleri” olarak tanımlamaktadır. Üreticilerin iklim değişikliği algısının eğitim düzeyine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bunların yanında üreticilerin % 84,3’ü iklim değişikliğinin tarıma etkisi konusunda fikir sahibi iken, tarımın iklim değişikliğine etkisi konusunda yalnızca % 32,2’sinin fikir sahibi olduğu belirlenmiştir. AbstractThe main objective of this study is to determine the contributions of the Good Agricultural Practice (GAP) to climate change mitigation and adaptatition in Ramsar Sites. For this purpose, Göksu Delta, one of the 14 Ramsar sites of Turkey, was chosen as the research area. In the Göksu Delta, all the producers who made the İTU within the Ramsar area borders formed the population of the research. The primary material of the study was primary data compiled through questionnaires from 261 producers who were all of this population by means of a complete counting method. The edited data were evaluated by Chisquare and Kruskal Wallis tesleri, Variance, Correlation, Best-Worst, Equivalent Comparisons, Conditional Valuation and Logistic Regression Analysis methods. It has been determined that the most important factor in the adoption of the GAP criteria in the study is "raising awareness of the producers", the least important factor is "increasing the level of conformity of the criteria", the most important factor making the application of the criteria difficult is "cost" and the least important factor is "labor shortage". It has been found that the most effective factor for producers to make GAP is "food safety" and climate change mitigation are the 6th most effective factors. In addition, according to the results of Logistic Regression Analysis; It has been determined that the sustainability of the ITU will be ensured in the conditions of continuing ÇATAK and ITU support given to the producers, availability of the producers' own resources in production and increase in their quality of life. In addition, it has been determined that the producers are willing to meet the cost of the GAP when they are not supported, and they have agreed to pay an extra 13,84 TL/dam to make the GAP. This value is only 27 % of the cost of the GAP certification and the remaining 73 % is met by the support payments made to the GAP. In the study, 10 control points that considered to be in the scope of climate change mitigation of the all control points of the GAP were examined. 16 of the 31 criteria in these control points are majör eligibility level, 39 % are in the recommendation eligibility level and 45 % are in the minority eligibility level. According to research findings, the criteria that producers regard as the most contributing factor the combating climate change mitigation and adaptation is "using appropriate irrigation method" and "having the necessary equipment to remove waste from the facilities". In the research area the most effective role of the GAP which includes many measures necessary for climate change from the point of agricultural mitigation and adaptation, has been found to provide "water saving in agricultural irrigation". In addition, in this study where the producers' climate change perception is also analyzed, 34,9 % of the producers describe climate change as "seasonal change" and 26,1 % as "sudden weather changes". It has been determined that the producers have a statistically significant difference according to the education level of climate change perception. It has been determined that the producers have a statistically significant difference according to the education level of climate change perception. In addition, while 84,3 % of producers have an idea of the impact of climate change on agriculture, only 32,2 % of producers have an opinion on the effect of agriculture on climate change.