Adalet ve Kalkınma Partisi örneğinde milli irade söyleminin popülizm bağlamı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ONUR ÖZGER

Danışman: HALİSE KARAASLAN ŞANLI

Özet:

ÖZET Bu çalışmada, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin milli irade söyleminin, popülist inşa pratiğine içkin olduğu; milli irade söylemi ile popülizm arasında simbiyotik bir ilişki olduğu iddia edilmektedir. Amaçlanan; Laclau'nun sunduğu eleştirel hattan ilerleyerek, AKP siyasetindeki bu söylem formunun, popülizme nasıl ve ne derece yaklaştığını açığa çıkarmaktır. Bu bağlamda, milli irade söylemini popülizmle ilişkilendiren, "millet" ve "demokrasi" kavramlarına dair iktidar kurgusu da tartışılmaktadır. Bununla birlikte, milli irade kavrayışına işleyen söylem hatlarının ve bu hatlar aracılığıyla oluşturulan toplumsal antagonizmaların, "merkez sağ" hareketler açısından sürekliliği de dikkate alınmaktadır. Öyle ki AKP'nin bu sürekliliğin uzantısı olarak kurduğu söylemsel kodların tespiti, analizin izleğine katkı sunmaktadır. Çalışmanın araştırma yöntemini de çizen popülist metodoloji özelinde; "Recep Tayyip Erdoğan'ın milli irade söylemi"nin açıklık kazandığı konuşmaları incelenmektedir. Bu bağlamda; 2013'te gerçekleştirilen "Milli İradeye Saygı Mitingleri", "2014 Yerel Seçimleri" ve "2015 Genel Seçimleri" kapsamındaki İstanbul, İzmir, Ankara ve Diyarbakır mitingleri örneklem olarak seçilmiştir. Bu mitinglerin seçilme sebebi; AKP'nin kriz dönemlerindeki milli irade anlayışıyla, seçim dönemlerindeki iktidar alanını kazanma hedefiyle kurduğu milli irade anlayışını karşılaştırma olanağı sağlamasıdır. Böylelikle hem iktidarı meşrulaştırma motivasyonuyla hem de iktidarı tekrar kazanma motivasyonuyla kurulan milli iradeci popülist inşanın söylem kodları deşifre edilmektedir. Anahtar Sözcükler: Milli İrade, Popülizm, Laclau, Adalet ve Kalkınma Partisi, Söylem, Demokrasi, Millet, Merkez Sağ ABSTRACT This dissertation examines the ways in which the national will discourse of Justice and Development Party (AKP) is a populist practice, and there is a symbiotic relationship between the discourse of national will and populism. Drawing upon Laclau's critical insights, the study aims to reveal the distance between this discourse and populism and how it has been constructed. In this regard, the construction of power through concepts like "nation" and "democracy" is also discussed. However, the continuity of the national will discourse established along with social antagonisms in center-right movements is also taken into consideration. The revelation of AKP's discourse production in this continuity contributes to the analysis. Critical discourse analysis has been applied in the research which examines Recep Tayyip Erdoğan's speeches in which the national will discourse is dominant. In this context, in order to explore "Respect for National Will Rallies" (2013), "Local Elections" (2014) and "General Elections" (2015), İstanbul, İzmir, Ankara and Diyarbakır have been selected as samples. The particular reason of choosing these rallies is that they provide a comparison between the understanding of national will during the crisis periods of AKP and the national will discourse adopted in its struggle for power. Thus, national will populism which was constructed both to legitimize and gain power is revealed. Key Words: National will, Populism, Laclau, Justice and Development Party (AKP), Discourse, Democracy, Nation, Center-right politics