Ereğli civarındaki (Konya doğusu, İç Anadolu) sölestin mineralleşmelerinin jeokimyasal incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA ORAL ÖZDOĞAN

Danışman: ERDOĞAN TEKİN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu yüksek lisans tez çalışmasında; Konya Ovasının Orta Toros bölgesindeki Ereğli (Konya)-Ulukışla (Niğde) ilçeleri arasında kalan alan içerisindeki Oligosen yaşlı Kabaktepe formasyonuna ve Alt-Orta Miyosen yaşlı Aktoprak formasyonuna ait sınırlı alanlarda bulunan, tabakalı ve/veya düzensiz mercekler halindeki sölestin oluşumlarının, eser element ve izotop jeokimyası çalışmalarıyla kökeninin aydınlatılması ve bölgenin paleocoğrafyasının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bunun için öncelikle yoğun arazi ve petrografik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bunu takiben Oligosen yaşlı Kabaktepe formasyonu ile Alt-Orta Miyosen yaşlı Aktoprak formasyonundan seçilen farklı tipteki özel 27 adet jips-anhidrit, sölestinli kireçtaşı ve sölestin örneğinin jeokimyasal karakterlerinin aydınlatılabilmesi için ana oksit, eser element ve nadir toprak elementi analizleri yapılmıştır. Bölgedeki sölestinli evaporit istifinin kökeninin açıklığa kavuşturulabilmesi için ise 18O, 34S ve 87Sr/86Sr izotop analizi çalışmaları yapılmış ve elde edilen değerler diğer jeokimyasal bulgularla beraber yorumlanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda eser element değerlerinin, evaporitik sığ deniz/lagün çökelme ortamı jeokimyası değerlerine yakın oranlarda çıktığı saptanmıştır. Bununla beraber evaporitleşme ortamına epijenetik olarak katılan kimyasal tuzların ve stronsiyumun kaynağı olarak havzanın kuzeyinde yer alan Üst Miyosen/Pliyosen volkanizmasının ürünü hidrotermal akışkanlar ile bölgedeki evaporitler olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak; çalışma alanındaki sölestinlerin; paleo iklimsel koşulların, volkanizma ile tektonizmanın ve farklı litolojilere sahip depolanma sistemlerinin etkin olarak geliştiği sığ deniz/lagün kompleksinde çökeldiği belirlenmiştir.