Hükmün açıklanmasının geri bırakılması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DENİZHAN HOROZGİL

Danışman: TÜRKAN YALÇIN

Özet:

Aydınlanma hareketiyle birlikte ceza, failin ıslahında kullanılabilecek böylece faile, topluma ve devlete fayda sağlayabilecek bir mekanizma olarak görülmeye başlanmıştır. Hapishanelerin mahkûmlar üzerindeki olumsuz etkisi gözlendikten sonra, devletler hapis cezasına seçenek yaptırım arayışına girmişler; erteleme kurumları bu seçenek yaptırımlar arasında en sürdürülebilir olanı olmuştur. Erteleme kurumlarının kökeni Anglo – Sakson hukuk sistemindeki Probation (Denetimli Serbestlik) kurumuna dayanır. Bu sistemde hâkim mahkûmiyet hükmünü tesis etmez ve bu hükmün verilmesini erteler. Suçlu bir denetim süresine tabi tutulur ve bu denetim süresi içerisinde suçlu kişi kendi başına bırakılmaz ve bir gözetim memurunun (probation officer) gözetim ve denetimine tabi olur. Böylece suçlu kişinin hapishaneye girmeden, denetim altında ıslah olması amaçlanır. CMK m. 231'de düzenlenen Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kurumu da esas itibariyle bir erteleme kurumudur. Kanun koyucunun tercih ettiği isim, kurumun, Probation (Denetimli Serbestlik) kurumu esas alınarak hazırlandığına bir işarettir. Bu çalışmada, Türk hukukundaki düzenlemenin, Probation'ın (Denetimli Serbestliğin) esasına ne derece yakın olduğu incelenmiştir ve bu bağlamda bir takım mevzuat ve uygulama değişiklikleri önerilmiştir. Çalışmanın ilk bölümü, hüküm ve hükmün açıklanması kavramlarının aydınlatılmasına ayrılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü cezanın amacındaki dönüşüme, alternatif yaptırımlara temel hazırlayan düşünceye ve erteleme kurumunun ortaya çıkması, gelişimi ve amaçlarına ayrılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü, CMK m. 231'de düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının Türk hukukundaki tarihi gelişimine, hukuki niteliğine, şartlarına, sonuçlarına ve denetimine ayrılmıştır. With the Enlightenment movement, the punishment can be used for the correction of the perpetrator and thus it is seen as a mechanism that can benefit the perpetrators, the society and the state. After the prisons' negative effect on prisoners, states tried to find alternative sanctions instead of prison sentence and then postponement has become the most sustainable alternative. Origins of the postponement sanctions are based on Probation sanction in Anglo – Saxon law. In this system, the judge suspends the judgement of conviction instead of establishing it. The perpetrator is subjected to probation term and during this time the perpetrator is not left alone and is subject to the supervision and custody of probation officer. In this way, it is aimed to correct the perpetrator under supervision without prison. Suspension of the pronouncement of the judgment sanction which is legislated in Turkish Criminal Procedure Code article 231 is one such postponement sanction. The name that lawmaker prefers indicates that said name is based on Probation sanction. In this study, it is examined how close the regulation in Turkish law is to the principle of probation and in this context, a number of legislative and implementation changes have been proposed. The first part of the study is dedicated to clarifying the concepts of judgement and pronouncement of it. The second part of the study is dedicated to the transformation of the purpose of the punishment, to the idea which is the basis of alternative sanctions and the emergence, development and purposes of the postponement sanction. The third part of the study is dedicated to the historical development, legal character, conditions, outcomes and inspection of legal remedy of suspension of pronouncenent of judgement in Turkish Criminal Procedure Code article 231 in Turkish law.