KOBİ'lerin ihracatçı özelliklerini belirleyen mikro faktörlerin analizi: OSTİM kümelenmeleri üzerine bir karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERAY YEŞİLIRMAK

Danışman: DİLBER ULAŞ

Özet:

Bu çalışmada OSTİM Kümelenmelerine üye işletmelerin ihracatçı özelliklerini etkileyen mikro faktörlerin neler olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır. OSTİM Kümelenmelerine üye işletmelerin temel özellikleri, yöneticinin ihracatın avantajlarına yönelik ve ihracatın karmaşıklığına yönelik algıları, yöneticinin beceri temelli özellikleri, girişimcilik yönelimi ve uluslararası pazarlama becerilerinin işletmelerin ihracatçı özellikleri üzerindeki etkisi ölçülmüş; kümelenmelerin üye işletmelerin ihracatçı özelliklerini geliştirmek için hangi faaliyetleri yürüttükleri incelenmiştir. Çalışmanın ilk kısmında, OSTİM Organize Sanayi Bölgesinde yer alan yedi farklı kümelenmenin ihracat yapan üyelerine ait toplamda 154 kullanılabilir veri elde edilmiştir. Bu veri setleri üzerinde çeşitli istatistiksel testler yapılarak hipotezler değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında ise kümelenme koordinatörleri ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler literatür araştırmaları ve görüşmeler sonrası incelemeler ile oluşturulan kod-tema listesi baz alınarak değerlendirilmiştir. Bulgulara göre işletmenin temel özellikleri işletme yaşı dışında tüm alt boyutları ile ve yöneticinin beceri temelli özelliklerinin tüm alt boyutları işletmelerin ihracatçı özellikleri üzerinde farklılık yaratmaktadır. Bununla birlikte yöneticinin ihracat avantajlarına yönelik algılarının, girişimcilik yönelimin alt boyutlarında özerklik ve yenilikçiliğin ve işletmenin uluslararası pazarlama becerilerinin işletmenin ihracatçı özelliklerini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Kümelenmelerin ise üye işletmelerin ihracatçı özelliklerini geliştirmek üzere en çok, dış ticarete yönelik eğitimler düzenleme/katılma, uluslararasılaşma konusunda farkındalık yaratma, fuarlara katılma, sektörel/pazara yönelik raporlar paylaşarak bilgilendirme yapma, görünürlük faaliyetleri yürütme, bilgilendirici toplantılar/seminerler/çalıştaylar düzenleme, yurt dışı seyahatler gerçekleştirme faaliyetlerini yürüttükleri belirlenmiştir. This study aims to determine what are the micro factors affecting the export characteristics of SMEs that are members of OSTİM clusters. The effects of basic characteristics of the enterprises, the manager's perception of the advantages of exports and the complexity of exports, the skills-based characteristics of the manager, entrepreneurship orientation and international marketing skills on the exporter characteristics of SMEs were measured and; the activities carried out by clusters in order to improve the export characteristics of the member enterprises were examined. In the first part of the study, a total of 154 usable data belonging to the exporting members of seven different clusters in the OSTİM Organized Industrial Zone were collected. The hypotheses were evaluated by applying various statistical tests to these data sets. In the second part of the study, in-depth interviews were conducted with cluster coordinators. According to the findings, the basic characteristics of the enterprise, except the age of the enterprise, and all the sub dimensions of the skills-based characteristics of the manager make a difference on the exporter characteristics of the SMEs. In addition, the perceptions of the manager towards export advantages, autonomy and innovation in the sub-dimensions of entrepreneurial orientation, and the international marketing skills of the business affect the exporting characteristics of the business positively. It has been determined that clusters mostly carry out localization, promotion, internationalization and information activities in order to improve the exporting characteristics of member enterprises.