Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EVRİM YILMAZ
Danışman: HAYRİYE ERBAŞ
Özet:Bu çalışmada, uzun yıllar devlet kapitalizminin egemen olduğu Zonguldak kömür endüstrisinde, kapitalizmin yeniden yapılanmasına paralel olarak ortaya çıkan yeni üretim ilişkileri ele alınmakta ve değişen emek-sermaye ilişkileri 3 maden işçisi profili başlığı altında incelenmektedir: Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) madencileri, taşeron madenciler ve kaçak madenciler. Madencilerle yapılan derinlemesine görüşme ve gözlemlerden elde edilen veriler, enformel ekonomi ve emek tartışmaları başta olmak üzere ekonomi-politik, sınıf ve kültür boyutlarıyla yorumlanmaktadır. Araştırmanın bulguları göstermektedir ki, bu 3 madenci tipi, üretim-dağıtım-bölüşüm ağı bağlamında birbiriyle simbiyotik bir ilişki içinde olan formel, enformel ve illegal/kaçak madencilik girişimlerinde baskı ve rıza unsurları çerçevesinde farklı emek süreçleri deneyimlemektedir; aynı işi yapmalarına rağmen biçimsel olarak farklı sömürü ilişkileri içinde farklı ücretler almaktadır; ve mesleki deneyimlerinin farklı olması nedeniyle sınıf bilinci, sınıf dayanışması, politik eylemlilik, ekonomik ve toplumsal adalet vizyonu gibi unsurları içeren sınıf kimlikleri ve değerler sistemi birbirinden farklıdır. Anahtar kavramlar: Enformel ekonomi, işçi sınıfı, TTK madencileri, taşeron madenciler, kaçak madenciler This research investigates the new relations of production that emerged in parallel with restructuring of capitalism in Zonguldak coal industry where state capitalism was dominated for many years and analyzes the changing labour-capital relationships under the title 3 mine worker's profile: Turkish Hard Coal Agency (TTK) miners, subcontracted miners and illegal miners. The data obtained from in-depth interviews and observations with miners are interpreted in political economy, class and culture dimensions, especially in informal economy and labor debates. The findings of the research show that these 3 types of miners experience different labor processes within in terms of the oppression and consent elements in formal, informal and illegal mining enterprises which are in a symbiotic relationship with each other in the context of the production and distrubution network; although they do the same work, different wages are paid to them in formally different relations of exploitation; and their class identities and ethos, which include elements such as class consciousness, class solidarity, political mobilization, vision of economic and social justice, are different from each other because of their different occupational experiences. Key words: Informal economy, working class, TTK miners, subcontracted miners, illegal miners.