Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NUMAN DADAK
Danışman: NEŞE ÖZDEN
Özet:ÖZET Türkiye ile Estonya arasındaki ilişkilere, Türkler ile Estonyalılar arasındaki ilişkiler olarak bakıldığında, ilişkilerin başlaması Osmanlı dönemine dayanmaktadır. Estonyalı bilim adamı Dr. Friedrich Parrot başkanlığında bir ekip Türkiye'ye gelerek Ağrı Dağı'na 1829 yılında bir tırmanış gerçekleştirmiştir. 1877-1878 (93 Harbi) Osmanlı-Rus savaşında Rus ordusuna esir düşen Türk askerler Estonya'nın Parnu ve Rakvere şehirlerindeki bir kampa getirilmiştir. Böylece, Estonya halkı Türk askeriyle bir anlamda Türklerle ilk defa kaşı karşıya gelmiştir. Estonya'dan Rusya'ya gelen bazı Eston vatandaşları, Rusya tarafından Kars'ta oluşturulan bir köye yerleştirilmiştir. Estonya, bağımsızlıktan kısa bir süre sonra, 1921 yılında Osmanlı Devleti'ne bir mektup göndererek, iki ülke arasında siyasi ilişkiler kurulmasını ve Estonya'nın da bağımsız bir devlet olarak tanınmasını talep etmiştir. Estonya'nın bağımsız bir devlet olarak tanınma süreci, Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış fakat Türkiye Cumhuriyeti zamanında sonuçlanmıştır. Türkiye Estonya'yı 23 Ocak 1924 tarihinde resmi olarak bağımsız bir devlet olarak tanımış, bu tanıma kararı, 8 Mart 1924 tarihinde Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi tarafından Estonya'nın Moskova Büyükelçisine iletilmiştir. İki ülke, 1 Aralık 1924 tarihinde bir dostluk antlaşması imzalamıştır. Türkiye, Estonya nezdinde İbrahim Osman Bey, Ragıp Raif Bey ve Osman Nuri Batu tarafından temsil edilmiştir. Estonya Devleti de, Aleksander Hellat, Otto Strandman, Ernst Veberman, M.Johannes Markus ve Fahri Konsolosu Suat Karaosman tarafından Türkiye'de temsil edilmiştir. Ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi kapsamında, 1928 tarihli Ticaret ve Seyrüsefain Mukavelesi, 1929 Tarihli Ticaret ve Seyrüsefain Muahedenamesi, 1935 ve 1937 tarihli Ticaret ve Kliring antlaşmaları gibi bazı antlaşmalar imzalanmıştır. Bu antlaşmaların iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesine önemli katkı sağladığı görülmüştür.Türkiye ile Estonya arasında 1924-1940 tarihleri arasında futbol, güreş ve atletizm başta olmak üzere sportif ve kültürel alanda da bir ilişki bulunduğu görülmüştür. Yine kültürel anlamda, Türkçe Ural-Altay dil ailesinin, Altay kolundan gelirken; Estonca Fin-Uygur dil ailesinin Ural kolundan gelmekteydi. Bu nedenle, Estonca ile Türkçe'nin aynı dil ailesine mensup olabileceği değerlendirilmiştir. İki ülke basını birbirini yakından takip ederek, iki ülke arasındaki ilişkilerin kurulmasında ve geliştirilmesinde önemli katkı sağlamıştır.Türkiye ile Estonya arasında 1924-1940 yılları arasında siyasi, ekonomik ve kültürel anlamda güzel ilişkiler kurulmasına rağmen, bu ilişkilerin iki ülkenin kendine özgü çözmesi gereken iç ve dış problemlerinin olması, ekonomik kalkınmanın sağlanmasına öncelik verilmesi, iki ülkenin coğrafi olarak birbirinden uzak olması gibi çeşitli nedenlerle istenilen seviyeye ulaşamadığı değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, 1924-1940 yılları arasında Türkiye ile Estonya arasındaki siyasi, diplomatik, ekonomik, kültürel ve sportif ilişkiler incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkiye, Estonya, Mustafa Kemal Atatürk, Konstantin Pats. ABSTRACT The beginning of the relationship between Estonia and Turkey was based on the time of the Ottoman Empire before the establishment of Estonia and Turkey. Therefore, the relationship began between the two nations as Turks and Estonian. In 1829, a team led by Estonian scientist Friedrich Parrot came to Turkey and made a climb on Ararat Mountain. In the Ottoman-Russian war that took place between 1877-1878, Turkish soldiers who had been captured by the Russian army were brought to a prisoner camp in the Parnu and Rakvere cities of Estonia. Thus, the Estonian people came across the Turkish soldiers and so, the Turks for the first time. Some Estonian citizens who came from Estonia to Russia were settled in a village in Kars, by the Russian Emperor. Estonia, shortly after its independence, sent a diplomatic letter to the Ottoman Empire in 1921, demanding the establishment of the political relations between the two countries and the recognition of Estonia as an independent state. The process of recognition of Estonia as an independent state began the Ottoman Empire's time, however, it completed at the Republic of Turkey period. Turkey recognized Estonia as an independent state officially on 23 January 1924. This recognition decision was delivered to Estonia's Ambassador to Moscow by Turkey's Ambassador to Moscow on 8 March 1924. The two countries strengthened their relationship with the friendship treaty which signed on 1 December 1924. Turkey was represented in Estonia by Charge d'affaires Ibrahim Osman Bey, Ragıp Raif Bey, Osman Nuri Batu between 1929-1940. Estonia also was represented by Aleksander Hellat, Otto Strandman, Ernst Veberman, Johannes Markus and Suat Karaosman Honorary Consul of Estonia in Istanbul. As part of the development of the economic relationships, in the 1928 Trade and Navigation Agreement, in the 1929 Trade and Navigation Agreement, in 1935 and 1937,Trade and Clearing Treaties were signed between two countries. Estonia and Turkey had a good and competitive relationship in sport, primarily in the soccer, wrestling, athletics and all other sports, and other cultural areas, between 1924-1940. Additionally, Turkey and Estonia came from The Ural-Altaic language family but different sub-brand. These treaties improved trade and economic relations between the two countries. Therefore, it is assessed that Estonian and Turkish belong to the same language family. The press of the two countries contributed significantly to the establishment and development of relations between the two countries. Although, the establishment of relations between Turkey and Estonia, in the period of 1924-1940, in terms of the political, economic and cultural sense, these relations have not reached the desired level due to the internal and external problems that the two countries had to solve primarily. In this study, political, diplomatic, economic, cultural and sporting relations between Estonia and Turkey were reviewed between the years 1924-1940. Key Words; Turkey, Estonia, Mustafa Kemal Atatürk, Konstantin Pats,