Pragmatik iman anlayışı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ABDULKADİR TANIŞ

Danışman: MEHMET SAİT REÇBER

Özet:

Genellikle kanıtsal gerekçelerin/ argümanların Tanrı’nın varlığına inanmak için en uygun yol olduğu kabul edilmesine rağmen, aynı zamanda bu inanç için kanıtsal olmayan gerekçelerin/ argümanların da var olduğu iddia edilmiştir. Kanıtsal argümanlar (ontolojik, kozmolojik ve tasarım vb.), Tanrı’nın var olduğunu kanıtlamaya çalışmaktadır. Bunlar, “Tanrı vardır” önermesinin doğruluğunu ortaya koymak amacıyla tasarlandığı için “doğruluğa yönelik” olan argümanlardır. Ancak kanıtsal olanların aksine kanıtsal olmayan argümanlar doğruluğu göstermeye yönelik değildir. Bunlar, daha ziyade doğruluk dışındaki gerekçeleri ön plana çıkartırlar. Kanıtsal olmayan argümanlardan biri de Tanrı’ya inanmanın faydalarını ön plana çıkarttığı için “faydaya yönelik” olan pragmatik argümanlardır. Bu argümanları savunanlara göre, pragmatik argümanlara/ gerekçelere dayanarak Tanrı’nın var olduğuna inanmak rasyonel ve ahlaki açıdan meşrudur. Tanrı inancı lehinde birçok farklı pragmatik argüman olmasına karşılık, bunların en bilinenleri Pascal’ın “Bahis” ve James’in “İnanma İradesi” tezleridir.Bu çalışma, pragmatik temellerden hareketle Tanrı inancı lehindeki pragmatik argümanların rasyonelliği ve doğası üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu şekilde o, pragmatik argümanların, teistik inancın uygun bir gerekçelendirmesini sağlayıp sağlayamayacağını eleştirel olarak incelemektedir.AbstractAlthough it has been generally considered that evidential arguments/ reasons are the only appropriate way for believing that God exists, it has been argued that there are also non-evidential arguments or reasons for believing so. Evidential arguments (such as ontological, cosmological, or design) try to demonstrate that God exists. These arguments are “truth-oriented” because they are intended to show that it is true that God exists. In contrast to evidential arguments, non-evidential arguments are not truth-oriented. Rather, they emphasize other reasons apart from truth. One of nonevidential arguments is pragmatic arguments which are “benefit-oriented” because they focus on the benefits of believing in God. For the proponents of pragmatic arguments, it is rationally and morally permissible to believe that God exists based on pragmatic arguments/ reasons. Although there are various kinds of pragmatic arguments for believing in God, the paradigm examples are exemplified in Pascalian Wager and Jamesian Will to Believe. This study focuses on the nature and rationality of pragmatic arguments for belief in God based on the pragmatic grounds. It also critically examines whether pragmatic arguments can provide a proper justification for a theistic belief.