Sosyal medya aracılığıyla kullanıcı tipolojilerinin belirlenmesi ve ikna


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ARİF AYTEN

Danışman: HALUK KAZIM GERAY

Özet:

Günümüz teknojileri, insanlara yeni alanlar açmaktadır. Eğlence ya da iş hayatında kolaylıklar sağlayan bu teknolojiler, bunun yanı sıra kullanıcıları üzerinden var olmaktadır. Çok yüksek miktarlarda kullanıcı sayılarına ulaşan bu sosyal medya platformları var olma, kar etme amaçlarını aştıktıktan sonra kullanıcılarını maniple edebilme niyetlerini de gütmeye başladıkları gözlenmektedir. Bu maksatla kullanıcılarının verilerini edinen sosyal medya platformları onları profillere ayırarak, profillere uygun manipletif içerikler üretmeye başlamışlardır. Bu bağlamda yapılan bu çalışmada, ilk bölüm de kişilik hakkında bilgiler verilmiştir. Akabinde sosyal medya hakkında bilgiler aktarılmıştır. Sosyal medya davranışları ve kişilik özellikleri arasında ilişkiler kurulduktan sonra psikodemografik verinin ne olduğundan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise öznelerimizden edinilen datalar üzerinden yapmış olduğumuz analizin bulguları verilmiştir. Bu bulguların tutarlılığını ölçmek için öznelere uygulanmış olan Beş Faktör Kişilik Envanteri'nin sonuçları ile karşılaştırılmış ve %70,76'lık bir tutarlılık yüzdesi elde edilmiştir. Sonuç ve öneriler kısmında ise her kişilik boyutu için manipletif olabilecek iletiler hakkında önerilerde bulunulmuştur. Sosyal medya davranışları üzerinden bireylerin bilgisi ve rızası olamadan kişiliğin saplanabilineceği ve bu kişiliklere özgü manipletif içeriklerin üretilebilineceği sonucuna varılmıştır. Today's technologies open up new spaces for people. These technologies, which provide convenience in entertainment or business life, also exist through their users. It is observed that these social media platforms, which reach very high numbers of users, have started to pursue their intention to manipulate their users after they have exceeded their purpose of existence and profit. For this purpose, social media platforms, which acquired the data of their users, started to produce manipulative content by dividing them into profiles. In this study conducted in this context, information about personality is given in the first chapter. Subsequently, information about social media was given. After establishing relationships between social media behaviors and personality, it was mentioned what psycho-demographic data is. In the third part, the findings of the analysis we made on the data obtained from our subjects are given. In order to measure the consistency of these findings, it was compared with the results of the Five Factor Personality Inventory applied to subjects, and a consistency percentage of 70.76% was obtained. In the conclusion and recommendations part, suggestions were made about messages that could be manipulative for each personality dimension. It was concluded that personality can be stuck without the knowledge and consent of individuals through social media behaviors, and manipulative content specific to these personalities can be produced.