Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞAH ÖNAÇAN UZUN
Danışman: NÜKHET MÜGE KART
Özet:Engelli bireyler geleneksel çalışma biçimlerinden farklı olarak çalışmanın birçok boyutunda esneklik barındıran istihdam biçimlerine ihtiyaç duyabilmektedirler. Söz konusu ihtiyaçtan hareket edilen bu çalışmada esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumların değerlendirilmesi, bu tutumları etkileyebileceği düşünülen toplumsal cinsiyet rollerinin tespiti ve aralarındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmaktadır.Araştırmaya Ankara'da çalışan 130 ortopedik, görme ve işitme engelli birey katılmıştır. Veriler demografik sorular yanında Bem Cinsiyet Rolü Envanteri ve Esnek Çalışma Düzenlemelerine Yönelik Tutum Ölçeği'nin yer aldığı anket formlarıyla toplanmıştır. Kadınsılık ve erkeksilik algıları incelenmiş; cinsiyet, çalışılan sektör (kamu/özel), engel grubu ve toplumsal cinsiyet rolü değişkenlerine göre esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumlar araştırılmıştır. Verilerin analizinde T-testi, Anova, scheffe testi, korelasyon, regresyon analizi yöntemlerinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda erkeksilik algılarında engel grubu bakımından farklılık bulunduğu, işitme engelli bireylerin ortopedik ve görme engelli bireylere göre erkeksilik puanlarının daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete ve çalışılan sektöre göre esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumlar açısından farklılık bulunmamakla birlikte, engel grubuna göre fark anlamlıdır. Ortopedik engellilerin esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumlarının diğer engel gruplarına göre daha olumlu seyrettiği tespit edilmiştir. Cinsiyet rolleri bakımından yapılan analizlerde ise androjen özelliklere sahip bireylerin hem iş yaşam dengesi faktörü hem de esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutum ortalamalarının daha olumlu seyrettiği görülmüştür. Korelasyon analizlerinde, kadınsılık puanları ile esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutum puanları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki varken; erkeksilik puanları ile düşük düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki hesaplanmıştır. Kadınsılık puanları ile esnek çalışma düzenlemelerine yönelik alt faktörlerden biri olan iş-yaşam dengesi faktörü ile orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Individuals with disabilities, unlike traditional forms of work, may need flexible working arrangements. The aim of this study is to evaluate attitudes towards flexible working arrangements to determine the gender roles that are thought to affect these attitudes and the relationship between them. The study included 130 orthopedic, visual and hearing impaired individuals in Ankara. The data were collected through questionnaire forms including Bem Gender Role Inventory and Attitudes Scale Towards Flexible Labor Arrangements. Perceptions of femininity and masculinity were examined; attitudes towards flexible working arrangements were investigated according to gender, working sector (public /private), disability group and gender role variables. T-test, Anova, scheffe test, correlation and regression analysis were used to analyze the data. At the end of the research, it was determined that there were differences in the perception of masculinity among the disabled group, and that the hearing impaired individuals had lower masculinity scores than the orthopedic and visually impaired individuals. Although there is no difference in terms of attitudes towards flexible working arrangements by gender and sector, the difference is significant according to the disability group. The attitudes of the individuals with orthopedic disabilities towards flexible working arrangements were found to be more favorable than other groups. In terms of gender roles, it was observed that individuals with androgen characteristics had a more positive attitude towards both work life balance factor and flexible working arrangements. In the correlation analysis, there was a moderate, positive and significant relationship between femininity scores and attitude scores towards flexible working arrangements; a low, positive and significant relationship was calculated with masculinity scores. There is a moderate, positive and significant relationship between femininity scores and the work-life balance factor, which is one of the sub-factors of flexible working arrangements.