Beypazarı (Ankara) gölet yerindeki kaya kütlelerinin jeoteknik değerlendirmesi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Recep TEMİZ

Danışman: RECEP KILIÇ

Özet:

Beypazarı gölet yeri, Ankara’nın kuzeybatısında, Beypazarı ilçesine yaklaşık 2 km uzaklıktadır. İnceleme alanında Miyosen yaşlı litik tüf ve kiltaşı bulunmaktadır. Tez çalışması kapsamında litik tüf ve kiltaşının fiziksel ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Litik tüfün doğal su içeriği %1.19 ile % 2.83 arasında, yoğunluğu 1.48 gr/cm3 ile 1.79 gr/cm3 arasında, kuru birim hacim ağırlığı 14.17 kN/m3 ile 17.30 kN/m3 arasında doygun birim hacim ağırlığı 16.64 kN/m3 ile 20.07 kN/m3 arasında, ağırlıkça su emme % 12.15 ile % 20.09 arasında, hacimce su emme % 21.21 ile % 30.96 arasında, görünür gözenekliliği % 21.21 ile % 30.96 arasında, boşluk oranı % 27 ile % 45 arasındadır. Kiltaşının doğal su içeriği % 0.73 ile % 2.80 arasında, yoğunluğu 1.39 gr/cm3 ile 2.26 gr/cm3 arasında, kuru birim hacim ağırlığı 12.35 kN/m3 ile 22 kN/m3 arasında doygun birim hacim ağırlığı 16.95 kN/m3 ile 23.14 kN/m3 arasında, ağırlıkça su emme % 4.84 ile % 37.28 arasında, hacimce su emme %10.66 ile % 46.92 arasında, görünür gözenekliliği %10.66 ile % 46.92 arasında, boşluk oranı % 12 ile % 88 arasındadır. Litik tüfün tek eksenli basma dayanımı 10.08 MPa ile 33.93 MPa arasında ve kiltaşının tek eksenli basma dayanımı 18.79 MPa ile 43.09 MPa arasındadır. Litik tüf ve kiltaşı “düşük-orta düşük dayanımlı” kaya sınıfına girmektedir. Litik tüfün elastisite modülü 6.70 GPa ile 40 GPa arasında, poisson oranı 0.13 ile 0.67 arasında, kiltaşının elastisite modülü 11.42 GPa ile 44.40 GPa arasında poisson oranı 0.19 ile 0.51 arasında değişmektedir. Litik tüfün P-dalgası hızı 2137.68 m/s ile 3157.89 m/s arasında, kiltaşının P-dalgası hızı 1508.62 m/s ile 3968.25 m/s arasındadır. Litik tüf RMR sistemine göre “zayıf kaya ile orta kaya” arasında; Q sisteme göre “olağanüstü zayıf kaya ile orta kaya” arasındadır. GSI sistemine göre litik tüfün GSI değeri 47’dir ve “bloklu-örselenmiş kaya” sınıfındadır. Litik tüfün kazılabilirliği “kolay sökülür-zor sökülür” arasında ve kiltaşı “kolay sökülür” sınıfındadır. Abstract Beypazarı dam site, is located northwest of Ankara, approximately 2 kilometres far from Beypazarı town. The rock units in the study area are lithic tuff and claystone of the Miocene age. In this thesis, physical, mechanical and geotechnical properties of lithic tuff and claystone were examined. As a result of physical tests, natural water content of lithic tuff is between %1.19 and % 2.83, density is between 1.48 gr/cm3 and 1.79 gr/cm3, dry unit weight is 14.17 kN/m3 and 17.30 kN/m3, saturated unit weight is between 16.64 kN/m3 and 20.07 kN/m3, water absorption in weight is between % 12.15 and % 20.09, water absorption by volume is between % 21.21 ile % 30.96, porosity is between % 21.21 and % 30.96, void ratio is between % 27 and % 45. Natural water content of claystone is between % 0.73 and % 2.80, density is between 1.39 gr/cm3 and 2.26 gr/cm3, dry unit weight is between 12.35 kN/m3 and 22 kN/m3, saturated unit weight is between 16.95 kN/m3 and 23.14 kN/m3, water absorption in weight is between % 4.84 and % 37.28, water absorption by volume is between % 10.66 ile % 46.92, porosity is between % 10.66 and % 46.92, void ratio is between % 12 and % 88. Uniaxial compressive strength of lithic tuff is between 10.8 MPa and 33.93 MPa, uniaxial compressive strength of claystone is between 18.79 MPa and 43.09 MPa. Lithic tuff and claystone are in low-medium strength rock group. Modules of elasticity of lithic tuff is between 6.70 GPa and 40 GPa, poisson ratio is between 0.13 and 0.67; modules of elasticity of claystone is between 11.42 and 44.40, poisson ratio is between 0.19 and 0.51. Velocity of P-wave of lithic tuff is between 2137.68 m/s and 3157.89 m/s, velocity of P-wave of claystone is between 1508.62 m/s and 3968.25 m/s. According to evaluation of Rock Mass Classifications; lithic tuff is in “poor and fair rock”group due to RMR. Based on Q system, lithic tuff is in “extremely poor and fair rock”group. GSI value of lithic tuff is 47 and in “blocky-disturbed rock” group. Based on the excavatability analysis of the rocks, excavability of lithic tuff is between “easy and hard ripping”, claystone is “easy ripping”.