Karaman-Ayrancı tuzlu alkali topraklarının mevcut durumunun ve yıkama etkinliğinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL TAŞ

Danışman: AHMET ÖZTÜRK

Özet:

Gerek toprak tuzluluğunun belirlenmesi, gerekse tuzlu alkali toprakların ıslahı her zaman dikkat çeken konuların başında gelmektedir. Gelişen teknoloji, toprak tuzluluğunun belirlenmesinde yeni imkanlar ve kolaylıklar sunmaktadır. Yürütülen bu çalışmada, son yıllarda kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşan elektromanyetik indüksiyon aletlerinden EM38, toprak tuzluluğunun ölçülmesinde kullanılmıştır. Ayrıca arazi koşullarında ıslah materyali olarak sülfürik asit, jips ve kükürtle birlikte denemeye alınmıştır. Çalışmanın sonunda, EM38'in mevcut toprak tuzluluğunun ölçülmesinde (ECa) ve de bunun mekansal olarak değişiminin belirlenerek haritalarının hazırlanmasında son derece kullanışlı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, elektriksel iletkenli 40.6 dS/m'ye ve DSY değeri 49 kadar çıkan alanda 60 cm'lik ıslah derinliği dikkate alınarak yapılan ıslah çalışması sonucunda, 1. serideki jips ve 3. serideki kükürt konularının dışındaki tüm seri ve konularda, planlanan toprakta DSY değeri olan 10'un altına düşürülmüştür. Sülfürik asit uygulaması, jips ve kükürt konusunun 150 cm yıkama suyu uygulaması sonunda sağlanan iyileşmeyi 90 cm yıkama suyu ile sağlamıştır. 150 cm yıkama suyu uygulaması sonunda sülfürik asit parsellerinin tamamında 90 cm toprak derinliğinin planlanan DSY değerinin altına düştüğü belirlenmiştir.AbstractBoth the determination of soil salinity and the reclamation of saline and alkaline soils always lead the topics that draw particular attention. The developing technology provides new opportunities and facilities to the determination of soil salinity. In this study, EM38, which, is one of the electromagnetic induction tools and is being widely used in the recent years, was used to measure the soil salinity. In addition, sulfuric acid has been taken to trial under field conditions together with gypsium and sulphur. As a result of the study, it was found that EM38 was a very useful tool in the determination of the existing salinity of the soil (ECa) and its spatial variation and the preparation of the salinity maps. Moreover, as a result of reclamation study covering 60 cm soil depth in the study area, which electrical conductivity and exchangeable sodium percentage reach to 40.6 dS/m and 49 respectively, all soils series and treatments excluding gypsium treatment in the 1. series and sulphur treatment in the 3. series, have lowered the exchangeable sodium percentage to below 10 which was planned before. Sulphuric acid application with 90 cm leaching water has provided the same reclamation with that of gypsium and sulphur 150 cm leaching water. As a result of applying 150 cm leaching water on sulphuric acid parcels, it has been determined that exchangeable sodium percentage in all the parcels at a depth of 90 cm, were below the planned value.