Etanolün rat karaciğer parankimi ve vitamin A depolanması üzerine etkilerinin ışık ve elektron mikroskobik olarak incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GONCA CİHAN

Danışman: LEVENT ERGÜN

Özet:

Bu çalışmada ratlara içme suları ile %30 düzeyinde etanol verilmesi durumunda hepatositler, endotel hücreleri ve perisinüzoidal hücrelerde şekillenen yapısal değişikliklerin araştırılması ve bu değişikliklerin çalışmanın sonlandırılmasına 2 hafta kala uygulanan 50.000 IU/ml vitamin A'nın sc enjeksiyonuna bağlı değişimlerinin ışık ve elektron mikroskobik olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 20 adet 120-150 gr ağırlığında erişkin erkek rat kullanıldı. Araştırma 12 hafta sürdü ve ratlarda kronik alkolizm oluşturuldu. Deneme grubundaki ratların içme sularına %2 düzeyinde etanol eklenerek çalışma başlatıldı. Eklenen etanol düzeyi her 2 günde bir %2 artırılarak %30 düzeyine ulaşıldı. Işık mikroskobik incelemelerde, kontrol grubunda karaciğerin normal görünümü izlenirken deneme gruplarında daha çok mikroveziküler tipte olan yağlanma tablosu ile karşılaşıldı. Ayrıca, hepatositlerde glikojen birikiminde azalma, bağ dokusunda artış, sinüzoidlerde genişlemeler görüldü. Elektron mikroskobik incelemelerde deneme gruplarında hepatositlerin buğulu göründüğü, mitokondriyonların büyüdüğü, agER genişlediği, grER'in azaldığı, çekirdeklerin kenarının tırtıklı olduğu, mikrovillusların yer yer kaybolduğu, endotel hücrelerin oluşturduğu fenestraların büyüdüğü, Disse aralığının genişlediği ve hem bu bölgede hem de sinuzoidlerde kollajen ipliklerin arttığı, karaciğer parankiminin yer yer bozulduğu, Ito hücrelerinin ve sitoplazmalarındaki yağ damlacıklarının azaldığı belirlendi. Sonuç olarak, Ito hücreleri hem A vitamini depolayabildiği hem de kollajen sentezi yapabildiği için; kronik alkol tüketenlerde organizmada vitamin A eksikliğine yol açmayacak, ancak alkolik karaciğer hastalığı durumunda oluşan değişiklikleri de artırmayacak A vitamini dozu ve veriliş süresinin belirlenmesi gerekmektedir.AbstractIn this study it was aimed to investigate the occuring histological changes of the hepatocytes, endothelial cells and perisinusoidal stellate cells in case of feeding rats with 30% ethanol in their drinking water and to determine alterations of these changes related to subcutan injection of 50.000 IU of vitamin A which applied two weeks before the end of the study by light and electron microscopy. In this study, 20 male, adult and 120 to 150 gr weighted rats were used. The study was carried out 12 weeks and chronic alcoholism was made up. It was started by feeding rats in experimental group with drinking water containing 2% alcohol. Alcohol concentration was increased by 2% every 2 days, until it reached 30% which was maintained until the end of experiment. In the light microscopy, control groups had normal liver histology, whereas experimental groups exhibited majority of microvesicular type of steatosis. Also the decrease of glycogen storage in the hepatocytes cytoplasm, enlargement of sinusoids and the fibrosis were observed at the experimental groups. In the electron microscopic examinations, it?s revealed that condensation of hepatocytes, large mitochondria, enlagement of agranuler endoplasmic reticulum, enlargement of both sinusoidal endothelial cell fenestrations and space of Disse, increase of collagen fibers in sinusoids and space of Disse, decrease of perisinusoidal stellate cells (Ito cells) and fat droplets in their cytoplasm at the experimental groups. As a result, in chronic alcoholics, it was concluded that appropriate vitamin A doses and implementation periods in order not to cause vitamin A deficiency in the organism, also not to exacerbate the occuring changes related to hepatotoxicity during the alcoholic liver diseases because Ito cells both can do vitamin A storage and synthesis of collagen.