Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE ŞAHİN
Danışman: AYDIN GÜNEŞ
Özet:Bodur (M9) ve orta kuvvetli (MM106) klon elma anacı ve bu anaçlar üzerine aşılı 5 farklı elma çeşidinin [Granny Smith, Fuji, Royal Gala, Mondial Gala ve Red Chief] kireç kökenli Fe klorozuna hassasiyetleri ve Fe noksanlığına bağlı olarak ortaya çıkan oksidatif tepkileri belirlenmiştir. Bu amaçla Fe beslenmesi ile anaç ilişkisinin yanında Fe noksanlığına bağlı ortaya çıkan oksidatif stres sonucu bitkilerde H2O2’nin birikimi, membran zararlanması ve toksik oksijenlerin detoksifikasyonunda görev yapan katalaz, süperoksit dismutaz, askorbat peroksidaz ve lipoksigenaz ile enzimatik olmayan toplam antioksidanların Fe noksanlığı ile bağlantısı belirlenmiştir. Bitkilerin bir grubu %7 kireç içeren bir toprakta diğer bir grup ise aynı toprağa bikarbonat ilave edilerek yetiştirilmiştir. Araştırma sonucunda MM106 anacı ve bu anaç üzerine aşılı Mondial Gala ve Royal Gala çeşitlerinin aktif ve toplam Fe konsantrasyonları ve toplam klorofil miktarları ile yaprak demir şelat redüktaz aktivitelerinin (ŞR), ayrıca özellikle Mondial Gala çeşidinin askorbat peroksidaz ve lipoksigenaz aktiviteleri ile P, Mg, Zn Cu ve Mn konsantrasyonlarınn yüksek olduğu belirlenmiştir. M9 anacının MDA ve H2O2 miktarları ile KAT ve SOD aktivitelerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. M9 anacı üzerine aşılı Royal Gala ve Mondial Gala çeşitlerinin toplam ve aktif Fe konsantrasyonları ile toplam klorofil miktarı, ŞR ve lipoksigenaz aktiviteleri ile Mg, Zn, Mn konsantrasyonlarının diğer çeşitlere göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. MM106 anacının M9 anacına göre Fe noksanlığına daha dayanıklı olduğu, ayrıca her 2 anaç üzerine aşılı Mondial Gala ve Royal Gala çeşitlerinin Fe noksanlığına daha dayanıklı olduğu, en hassas çeşidinin ise Granny Smith olduğu belirlenmiştir.AbstractThe response of dwarf (M9) and semi dwarf (MM106) clonal apple rootstocks and 5 different apple cultivars [Granny Smith, Fuji, Royal Gala, Mondial Gala and Red Chief] grafted on these rootstocks to lime induced iron chlorosis and iron deficiency induced oxidative stress were investigated. The accumulation of H2O2 as toxic oxygen radicals and membrane damage, antioxidant enzymes, superoxide dismutase, ascorbate peroxidase and lipoxygenase which scavenging toxic oxgen radicals and protects the plants againist to oxidative stress as the result of iron deficiency induced oxidative stress were also determined. The experiment was carried out one group of plants were grown in a soil containing 7% lime and the others were grown in a additional bicarbonate. According to experimental results, MM106 rootstocks and Mondial Gala and Royal Gala grafted on this rootstock contained higher total and active Fe concentration and total chlorophyll, leaf iron chelate reductase activity and also especially Mondial Gala ascorbate peroxidase and lipoxygenase activity, the concentration of P, Mg, Cu and Mn compared to M9 rootstock. In addition to this, M9 rootstock contained higher MDA, H2O2, catalase and superoxide dismutase activity. Mondial Gala and Royal Gala grafted on M9 rootstock contained higher Fe and active Fe concentration, total chlorophyll, catalase and lipoxigenase activity, the concentration of Mg, Zn and Mn compared to other cultivars. Mondial Gala and Royal Gala cultivars grafted either M9 or MM106 showed higher iron deficiency tolerance compared to other cutivars. The cultivar of Granny Smith were seen more susceptible to iron deficieny.