Eğitim bilimleri fakültesi öğrencilerinin duygusal zekalarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP KIZIL

Danışman: SERAP NAZLI

Özet:

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin duygusal zekaları ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Üniversite öğrencilerinin duygusal zekalarının; yaşa, cinsiyete, bölüme, sınıf düzeyine ve ailenin aylık ortalama gelirine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. İlişkisel tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunu Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi‟nde öğrenim gören 388 (282 kadın, 106 erkek) üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada bireylerin; duygusal zeka puanlarını belirlemek için Duygusal Zeka Ölçeği (DZÖ), stresle başa çıkma tutumlarını belirlemek için Stresle Başa Çıkma Tutumları Envanteri ve katılımcılara ilişkin kişisel bilgileri elde etmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Öncelikle Duygusal Zeka Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tutumları Envanteri‟nden alınan puanlara ilişkin betimsel istatistiklere yer verilmiştir. Araştırmada öğrencilerin duygusal zeka puanları ile cinsiyetleri ve yaşları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla ilişkisiz örneklemler için t-testi; duygusal zeka puanları ile bölümleri, sınıf düzeyleri ve ailenin aylık ortalama gelir düzeyleri arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla ise tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Duygusal zeka ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişkinin anlamlı olup olmadığını belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda duygusal zeka ölçeği toplam puanları ile stresle başa çıkma alt ölçeklerinden aktif planlama, dış yardım arama, kabul-bilişsel yeniden yapılanma puanları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki; kaçma-soyutlama (duygusal-eylemsel) ve kaçma-soyutlama (biyokimyasal) alt ölçekleri ile negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Stresle başa çıkma alt ölçeklerinden dine sığınma puanları ile duygusal zeka ölçeği toplam puanlarıı arasında ise anlamlı bir ilişkiye rastlanamamıştır. Ayrıca araştırmaya katılanların cinsiyetlerine göre, duygusal zeka ölçeği toplam puanları ve duygusal zeka alt ölçek puanları incelendiğinde, kadınlar ile erkekler arasında kadınlar lehine anlamlı bir fark varken; yaşa, bölüme, sınıf düzeyine ve ailenin aylık ortalama gelir düzeyine göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.Abstract In this study were examined the relationship between attitudes to cope with stress and emotional intelligence of university students‟. The difference in university students' emotional intelligence was investigated, according to their age, gender, department, grade level and their families‟ monthly average income.The working group of the research in relational survey model consists of 388 university students (282 females, 106 males) who study at Ankara University Faculty of Educational Sciences. Emotional Intelligence Scale was used to determine emotional intelligence scores of participants, The Inventory of Attitudes to Cope With Stress was used to determine attitudes to cope with stress of participants, personal information form which prepared by investigator was used to obtain personal information about participants. The data obtained were analyzed using SPSS computer program. First of all, Emotional Intelligence Scale and The Inventory of Attitudes to Cope With Stress were taken descriptive statistics of the scores. Independent samples t-test was used in order to test whether a significance difference between the students‟ emotional intelligence scores and their ages and genders; one-way ANOVA was used in order to test whether a significance difference betweenthe students‟ emotional intelligence scores and their departments, grade levels and families‟monthly average income. Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Spearman's Rank Correlation Coefficient techniques were used in order to determine whether a significance difference between emotional intelligence and attitudes to cope with stress. As the result of this research was found a positive and significant relation between emotional intelligence scale total scores and sub-scales of attitudes to cope with stress (active planning, seeking for external help, acceptance- cognitive reconstruction). In addition, a negative and significant relation between emotional intelligence scale total scores and sub-scales of attitudes to cope with stress (desertion-isolation emotional-operational, desertion-isolation biochemical) was found. No significant relation between emotional intelligence scale total scores and one of the sub-scales which is taking refuge in religion. Furthermore, when their emotional intelligence scale total scores and sub-scale total scores were analyzed based on the participants‟ genders, there was a significant relation between males and females in favor of females, whereas, no significant relation was found among the groups in terms of age, department, grade level and family monthly average income.