Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEDRİ SİNAN GÜNEŞ
Danışman: NESRİN ALGAN
Özet:Üzerinde yaşam olduğu bilinen tek gezegen olan Dünya, ilk defa bir türün yarattığı ciddi bir tehdit ile karşı karşıyadır. Gezegen üzerinde her zaman diğerlerinden daha baskın bir tür bulunmasına karşın, bu türü farklı kılan ilk defa gezegenin sadece üstünde değil, alt ve üst katmalarına da hâkim olmasıdır. Bu hâkimiyet o kadar artmıştır ki, gezegenin sadece şeklini değil yapısal özelliklerini de değiştirmeye başlamıştır. Gezegendeki yaşam 24 saat olarak aldığında son saniye ürünü olan bu canlı, sadece gezegendeki en kalabalık türlerden biri değil, kendi dışındaki canlı cansız tüm varlıkların yaşamını da belirleme kabiliyetine erişmiş tek canlı olan insandır. Homo Sapiens Sapiens olarak tanımlanan modern insanın bugün gerçekleştirdiği eylemler, yani doğaya hükmetmesi, her ne kadar normal karşılansa da evrimi boyunca doğayla kurduğu ilişkinin bu şekilde gerçekleşmediği ve doğaya egemen olma durumunun ancak birkaç yüzyıl ile sınırlı olduğu görülmektedir. Bu birkaç yüzyıldaki temel değişken insanın üretim ilişkilerinde meydana gelen köklü bir değişim ve paradigma ile paralel meydana gelmiştir. Kapitalizm olarak tanımlanan yeni üretim modeli ile üretim ilişkilerinde köklü bir değişim gerçekleşmiştir. Kapitalizm sadece insan-insan, insan-toplum ilişkilerini değiştirmemiş, insan-doğa ilişkilerini de yeniden şekillendirerek insan ve doğa arasında metabolik yarılmaya sebep olarak insanın doğa üzerinde tahakküm kurmasına neden olmuştur. Kapitalizm neden olduğu metabolik yarılma ile insan doğaya yabancılaşmış ve süreçle doğayı boyun eğdirilmesi gereken bir düşman olarak tanımlayarak gezegenin yapısal olarak da değişmesine sebep olacak şekilde sömürmeye başlamıştır. Kapitalizm ile beraber gelişerek artan bu sömürü doğanın taşıma kapasitesi ve kendini yenileme hızının üzerine çıkarak gezegen çapında ekolojik sorunların ve buna paralel olarak olağan hale gelen aşırı doğa olaylarına sebep olmuştur. Doğa sömürüsü, 20. yy.'ın son çeyreğinden başlayarak egemen ekonomik ve toplumsal paradigmaya dönüşen kapitalizmin son şekli olan neoliberalizm ile dizginlenemez bir hal almıştır. Sonraki yüzyılın İnsanlık Çağı olarak tanımlanmasına karşın gezegendeki baskın türün bir bütün olarak insan olmadığı, ancak bu tür içinde ortaya çıkan, eşitsizlik ve sömürü ile türün diğer üyeleri ve doğa üzerinde ciddi bir kontrol sağlayan bir sınıf olduğu görülmektedir. Ekolojik sorunların giderek yeni bir kitlesel yokoluş olan Altıncı Kitlesel Yokoluşa evrilmesinde de esas olarak bu sınıf etkinliğinin olduğu görülmektedir. İnsan türü tarih boyunca olduğu gibi bugün de egemenler ile yoksun ve yoksullar arasında sınıfsal bir mücadele ile karşı karşıyadır. Bu karşılaşmanın nasıl sonuçlanacağı gezegenin değil ama insanın yaşarkalıp kalmayacağını belirleyecektir. Ortada grisi olmayan iki sonuç bulunmakta, ya yoksun ve yoksullar bu mücadeleyi kazanarak yeniden doğa ile uyumlu bir yaşam kurarak yaşarkalacak ya da bu sınıfın hegemonyası altında türünün yok olmasına seyirci kalacaktır. Her iki durumda da doğa kendini yeni türlerin ortaya çıkması için yeniden üretecektir. Earth is the only planet known to have life on it that has been faced with a threat has created by a species for the first time through history. Although there has always been a dominant species on the planet throughout history, what makes this species different is that for the first time, it has dominated not only surface of the planet, but also on its upper and lower layers. This dominance has increased so much that it has begun to change not only the shape of the planet but also its structural features. When life on the planet is taken as 24 hours, this last-second output is not only one of the most crowded species on the planet, but also the only living being able to determine the life of all other living things. It is observed that the actions of modern man which defined as Homo Sapiens Sapiens, that is, the domination of nature although accept normal, has not been realized in this way and that his relationship with nature during his evolution has been limited to only a few hundred years. The basic variable in these few centuries has occurred in parallel with a profound change and paradigm in man's relations of production. This profound change in the relations of production, defined as capitalism, has not only changed human-human, human-society relations, but also reshaped human-nature relations, causing a metabolic rift between man and nature and domination over nature. With the metabolic rift that emerged with capitalism, man became alienated to nature and began exploiting nature as an enemy to subjugate nature in a way that would cause the planet to change structurally. This increased exploitation by developing together with capitalism is based on the capacity of nature to carry and the speed of self-renewal, it has caused ecological problems throughout the planet and extreme nature events that have become normal in parallel with this. The exploitation of nature has become unbridled by neoliberalism, the last form of capitalism, which began from the last quarter of the 20th century, transformed into a dominant economic and social paradigm. Although the next century is defined as the age of humanity, it is seen that the dominant species on the planet is not a human being as a whole, but a class that emerges in such a form of inequality and exploitation and provides a serious control over nature and other members of the species. It appears that this class activity is mainly at the expense of ecological problems to a new mass extinction, the Sixth Mass Existence. Today, as it is throughout history, the human species is faced with a class struggle between the sovereigns and the deprived and the poor. It will determine how this encounter will result, not the planet, but the human survival. There are two non-grisly result, the deprived and the poor, who will win this struggle and live again in harmony with nature, or will remain spectators under the hegemony of this class. In either case, nature will reproduce itself to reveal new species.