20.yüzyıl başlarında Anadolu'da faaliyet gösteren Amerikalı protestan misyoner kadınlar: Dorothea Chambers Blaisdell ve Theresa Huntington Ziegler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MAHİNUR BİLGİ

Danışman: NAHİDE BOZKURT

Özet:

20.Yüzyıl Başlarında Anadolu'da Faaliyet Gösteren Amerikalı Protestan Misyoner Kadınlar: Dorothea Chambers Blaisdell ve Theresa Huntington Ziegler 19. yüzyılda Osmanlı Devleti ile A.B.D. arasında resmî ilişkilerin başlamasıyla birlikte (1830) Osmanlı topraklarında çalışan Avrupa kökenli misyonerlerin yanında Amerikalı Protestan misyonerlerin de çalışmaları hız kazanmıştır. Bu tez çalışmasında anılarını incelediğimiz Dorothea Chambers Blaisdell 1900-1922 yılları arasında Kilikya bölgesi olarak adlandırdıkları Adana ve çevresinde; Amerika'ya gönderdiği mektup ve raporlarını incelediğimiz Theresa Huntington Ziegler ise 1898-1905 yılları arasında bugün Elazığ sınırlarında kalan Harput bölgesinde, başta Ermeniler olmak üzere Türkler ve Rumlar arasında misyonerlik faaliyetleri yürütmüş iki Amerikalı Protestan bayan misyonerdir. Türkler- Kürtler ve Ermeniler arasında yaşanan çatışmaların bir kısmına şahitlik eden bu misyonerler, olayları tarafsız kalarak anlatma yerine dinî önyargıları ve devletlerinin siyasî politikaları doğrultusunda kaleme almayı tercih etmişlerdir. Amerikalı misyonerler eğitim ve sağlık hizmetleri vasıtasıyla özellikle Ermeni toplumunun sosyolojik dönüşümünde etkin bir rol oynamışlar ve çalışmalarında göreceli olarak başarılı olmuşlardır. Bu başarı üç boyutlu bir çalışmanın sonucudur: Kendi devletleri ve milletleriyle olan dayanışma, diğer Hıristiyan milletlerle olan yardımlaşma ve Hıristiyanlığa adanmış bir ruhla çalışma. Anahtar Kelimeler: Misyoner kadın, Protestan, Hıristiyanlık, Ermeni, Eğitim, Sağlık. American Protestant Missionary Women in Anatolia in the Early 20th Century: Dorothea Chambers Blaisdell and Theresa Huntington Ziegler After the beginning of diplomatic relationship between U.S.A. and Ottoman Empire in 19th century, (1830) the work of American missionaries as well as the Europian missionaries gained momentum. In this thesis, we examined Dorothea Chambers Blaisdell's memoirs. She was an American Protestant missionary woman who worked among Turks and Greeks, especially Armenians in Adana province where they called " Cilicia" between 1900-1922, and also we examined letters of Theresa Huntington Ziegler who was another American Protestant missionary woman in Harput area of Elazığ between 1898-1905 amongst those people. These missionaries, witnessing some of the conflicts between Turks and Kurds and Armenians, chose to write the events according to their religious prejudices and political policies of their state instead of being impartial. American missionaries played an active role in the sociological transformation of the Armenian community through education and health services and were relatively successful in their work. This success is the result of a three-dimensional study: solidarity with their own State and nation, solidarity with other Christian nations, and work with a spirit dedicated to Christianity. Key Words: Missionary woman, Protestant, Christianity, Armenian, Education, Health.