Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat ALAN
Danışman: Mehmet Ali Yıldız
Özet:Bu çalışmada, kızılçamın (Pinus brutia Ten.) Ege Bölgesi alt yükselti (0-400 m) kuşağında bulunan ailelerinin ıslah değerlerinin tahmini amaçlanmıştır. Bu kapsamda 8 populasyondan (5 tohum meşceresi ve 3 gen koruma ormanı) seçilen üstün ağaçlardan açık tozlaşma ürünü tohumlar toplanarak, Marmaris-Hisarönü, İzmir-İzmir ve Bergama-Kınık’ta üç adet döl denemesi kurulmuştur. Deneme alanlarının her birinde 168 aile ve 6 adet kontrol materyali bulunmaktadır. Denemelerin tamamında tesadüf blokları deneme deseni ve 4 ağaçlı sıra parseli kullanılmıştır. Dördüncü arazi yaşı sonunda boy, son yılın sürgün boyu ölçülmüş ve son yıla ait sürgünler sayılmıştır. Elde edilen verilerle, BLUP yöntemi kullanılarak ıslah değerleri bulunmuş ve genetik parametreler tahmin edilmiştir. Populasyonlar arasındaki faklılıklar boy ve sürgün boyu için istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En iyi boy gelişimi yapan populasyonlar GKO-81, TM-363, GKO-107 ve TM-54, en iyi sürgün boyu gelişimi yapanlar GKO-81, TM-54, GKO-83 ve TM-363’tür. Aileler arasında farklılıklar deneme alanlarında ve birarada değerlendirmede her üç özellik için istatistik olarak önemli bulunmuştur. Boy için kalıtım derecesi, Hisarönü’nde 0.13?0.06, İzmir’de 0.24?0.04 ve Kınık’ta 0.19?0.04, aile ortalamaları kalıtım derecesi aynı sırayla 0.18?0.12, 0.45?0.11 ve 0.51?0.11’dir. Sürgün boyu için kalıtım derecesi; Hisarönü’nde 0.16?0.06, İzmir’de 0.16?0.03 ve Kınık’ta 0.11?0.03, aile ortalamaları ise Hisarönü’nde 0.23?0.12 ve İzmir’de 0.34?0.11 ve Kınık’ta 0.36?0.11’dır. Sürgün sayısı için kalıtım dereceleri Hisarönü’nde 0.19?0.06, İzmir’de 0.19?0.04 ve Kınık’ta 0.07?0.02, aile ortalamaları kalıtım dereceleri ise Hisarönü’nde 0.18?0.12, İzmir’de 0.44?0.11 ve Kınık’ta 0.26?0.11’dır. Ortak değerlendirmede ise boy, sürgün boyu ve sürgün sayısı için bireysel kalıtım dereceleri sırasıyla 0.16?0.02, 0.11?0.02 ve 0.08?0.02, aile ortalamaları kalıtım dereceleri ise 0.42?0.08, 0.34?0.07 ve 0.32?0.09’dır. Deneme çiftleri arasında tahmin edilen B tipi genetik korelasyonlar 0.70-1.00 arasında değişmekte, yalnızca sürgün sayısında İzmir-Hisarönü denemesi için 0.29 olarak tahmin edilmiştir. Bu değerler, populasyon ve aile düzeyinde genotip x çevre etkileşiminin genetik kazancı etkileyecek düzeye ulaşmadığını göstermektedir. Üstün ağaçlar, boy, sürgün boyu ve sürgün sayısında kontrola göre sırasıyla %2.57, %5.36 ve %5.29 daha fazla gelişim yapmışlardır. Islah değeri en yüksek 30 üstün ağacın seçimi sonucunda ise kontrola göre aynı sırayla %16.92, %22.03 ve 15.88 kazanç tahmin edilmiştir. Ayrıca indeks seleksiyonu yöntemi kullanılarak boy ve sürgün sayısı için ıslah değerleri tahmin edilmiş, boy için %6.39 ve sürgün sayısı için %1.95 genetik kazanç tahmin edilmiştir.