Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CENGİZ İSMAİL ÇAY
Danışman: RECAİ GÜRHAN
Özet:Bu çalısmada kategori A tarım traktörlerine takılan süspansiyonlu sürücü koltuklarının, standardize edilmis deney yöntemlerine göre, statik ve dinamik karakteristikleri incelenmistir. Bu amaçla büyük ölçüde 78/764/AT Tip Onayı Yönetmeligi’nden yararlanılmıstır. Öncelikle, arastırma materyalini olusturan 18 adet sürücü koltugu, süspansiyon sistemlerinin yapı elemanlarına göre sınıflandırılmıstır. Buna göre mekanik ve pnömatik olmak üzere iki ana grup olusturulmustur. Mekanik süspansiyon grubu içerisinde L tipi, düsey tip ve yatay tip olmak üzere üç sınıf belirlenmistir. Pnömatik süspansiyonlu koltuklar ise, otomatik kütle ayarlı tip ve kütle ayarı elle yapılan tip olmak üzere iki grup altında incelenmistir. Bütün koltukların boyutsal ölçümleri, süspansiyon ayar aralıgı ve yanal kararlılıgı belirlenerek, statik koltuk karakteristikleri tespit edilmistir. Daha sonra, koltukların titresim ortamlarındaki performansları belirlenerek dinamik koltuk karakteristikleri ortaya konmustur. Titresim deneyleri, iki baslık altında toplanabilir. Birincisi, benzestirilmis giris titresim deneyi digeri ise, sönümleme karakteristiklerinin belirlenmesi deneyidir. Benzestirilmis giris titresim deneyi için 78/764/AT Tip Onayı Yönetmeligi’nde tarım traktörleri için 3 titresim sınıfı belirtilmistir. 18 adet koltuk, bu 3 titresim sınıfında ayrı ayrı deneylere tabi tutulmustur. Sönümleme karakteristiklerinin belirlenmesi deneyinde ise; sönümleme etkinligi, rezonans frekansı ve sönümleme oranı degerleri belirlenmistir. Yapılan deney ve degerlendirmeler neticesinde 18 adet koltugun tamamı Sınıf 1 ve Sınıf 2 titresim deneylerinden basarılı olarak çıkmıs, yalnızca L tipi mekanik süspansiyona sahip iki koltuk Sınıf 3 deneylerinin agır sürücü kademesinde basarısız olmustur. Sönümleme etkinligi degerlerine bakıldıgında ise, yatay tip mekanik süspansiyonlu bir adet koltuk 40 kg’lık sabit kütle deneyinde basarısız olmustur. Deney verilerinden yararlanılarak yapılan istatistiksel analiz sonucunda, pnömatik süspansiyonlu koltuklarda koltuk kütlesindeki artısın rezonans frekansı düsürdügü, yatay tip mekanik ve pnömatik tip koltuklarda koltuk kütlesi ile sönümleme oranının azaldıgı, süspansiyon yolunun artısı ile mekanik ve pnömatik koltuklarda rezonans frekansın azaldıgı belirlenmistir. Koltuk süspansiyon tip gruplarının Duncan yöntemi ile yapılan kıyaslamasında, sınıf 1 ve sınıf 2 için otomatik kütle ayarlı pnömatik süspansiyon grubu en iyi koltuk yalıtım sistemi tipi olmustur. Sınıf 3’te ise, koltuk süspansiyon grupları arasında önemli bir farklılık belirlenememistir.